دوست خیالی در کودکان، نگرانی والدین و نکاتی که باید بدانید

دوست خیالی در کودکان در واقع دوستی است که کودکان در تخیلات خود آنها را ساخته و به تعامل با آنها می­پردازند. داشتن این دوستان خیالی طبیعی است و معمولا جای نگرانی ندارد.

دوستان خیالی در اشکال و انواع گوناگونی ظاهر می­شوند. آنها ممکن است بر اساس سلایق شخصی کودکان، براساس شخصیت­هایی که کودک از قبل با آنها آشناست یا براساس یک شخصیت داستانی از کتاب یا کارتون و یا حتی اسباب­ بازی مورد علاقه آنها باشد. گاهی اوقات این شخصیت­های خیالی صرفاً از تخیل کودک شما ساخته می­شوند. این شخصیت­ها در اکثر مواقع انسان هستند، اما گاهی نیز ممکن است حیوان یا موجودی تخیلی باشند.

این دوست خیالی ممکن است همواره همراه کودکان باشد، یا ممکن است گاهی بیاید و دوباره از خاطر آنها برود. ممکن است این شخصیت­ خیالی فقط در نقاط خاصی از خانه نظیر اتاق کودک یا میز آشپزخانه وجود داشته و یا در تمام نقاط خانه همراه کودک باشد. همچنین ممکن است این شخصیت­ بدون هیچ دلیل خاصی ظاهر شود و همچنین بی دلیل نیز ناپدید شود. اگر با وجود دوست خیالی کودکتان نگران سلامت روان کودکان هستید همراه ابن نوشته منکا باشید.

کودکان از حدود ۲ و نیم سالگی می­توانند یک دوست خیالی داشته باشند (گاهی کمی زودتر و کمی دیرتر). همچنین کودکان ممکن است گاهی بیش از یک دوست خیالی داشته باشند.

هیچ مدت زمان قطعی برای تداوم حضور یا حذف “دوست خیالی در کودکان” وجود ندارد. کودک زمانی عدم حضور آنها را می­پذیرد، که برای نبودن آنها و پذیرش آن آمادگی روانی داشته باشد. بسیاری از کودکان تنها چند ماه دوستان خیالی خود را حفظ می­کنند، و برخی دیگر ممکن است سال­ها تحت تاثیر حضور این دوستان خیالی قرار گیرند

دوست خیالی در کودکان می­تواند نقش کسی را ایفا کند که:

• به کودک شما و خواسته­ های او توجه کرده و از او حمایت می­کند.
• با فرزند شما به روش مورد علاقه ­ی خود او بازی می­کند و وقت می­گذراند.
• می­توانید کارهایی را انجام دهد که فرزند شما، علی­رغم تمایل، نمی­تواند آنها را انجام دهد.
• خاص است و فقط به فرزند شما تعلق دارد.
• فرزند شما را قضاوت نمی­کند یا از او خطا و ایرادی نمی­گیرد.
• و در نهایت فرزند شما تصمیم گیرنده این است که دوست خیالی چه چیزی را بگوید و نگوید، چه کاری انجام دهد و یا حتی با چه کسی بازی کند یا حرف بزند. این نیز می­تواند بخشی از جذابیت دوست خیالی برای کودک شما باشد.

دوست خیالی در کودکان علاوه بر همنشینی خوشایند و لذت­بخش، مزایای بسیاری نظیر موارد زیر برای کودک ما خواهد داشت. برخی از این مزایا عبارتند از:

• بهبود مهارت­ های حل مسئله
• ایجاد فرصتی برای کشف ایده­ های جدید
• بهبود مدیریت احساسات و تنظیم هیجانات
• فرصتی برای اعمال رفتارها و نقش­های جدید
• راهی سهل برای شروع مکالمات دشوار و اعمال قوانین با فرزندتان
• شیوه ­ای جهت تسهیل عبور فرزندتان از گذارها و روال ­های دشوار و پرچالش
• کودکانی که دوستان خیالی دارند کمتر خجالتی هستند یا به شکل ساده­تری با تنهایی دست و پنجه نرم می­کنند. یکی از مزایای برخورداری از دوستان خیالی این است که بچه‌هایی که دوستان خیالی دارند نسبت به بچه‌هایی که دوستان خیالی ندارند، عموما خلاق‌تر و با اعتماد به نفس‌تر خواهند بود.

دوستان خیالی به کودکان این امکان را می­دهند که دنیای ساختگی توسط خودشان را به شکل سازنده ­تر و خلاقانه­ تری کشف کنند. در واقع، کودکانی که دوستان خیالی می­سازند و با آنها در تعامل هستند، به احتمال بالاتری خلاق بوده و به میزان بیشتری از بازی­ های فانتزی و داستان­های جادویی لذت خواهند برد.

همچنین اگر به دنبال افزایش خلاقیت در کودک خود هستید بخوانید:

راهکارهایی برای افزایش خلاقیت در کودکان 

روش بازی کردن یا حرف زدن کودکان با دوستان خیالی خود، می­تواند اطلاعات بسیار زیادی در مورد احساس آنها به شما بدهد. شناختن دوستان خیالی کودک و نحوه­ ی تعامل با آنها به شما نسبت به دنیای درونی فرزندتان و علایق و دلبستگی ­های آنها بینش گسترده ­ای خواهد داد.

در اینجا به چند مورد از مواردی اشاره داریم که ممکن است باعث نگرانی درباره­ ی فرزند خیالی کودکتان شوند؟

کودک ممکن است از شما درخواست کند که در را برای کودک خیالی باز کنید، برای او خوراکی تهیه یا درست کنید یا تخت خواب دوست خیالی او را برایش مرتب کنید. به جای اینکه خودتان این کار را انجام دهید، فرزندتان را تشویق کنید که این کارها را خود او برای دوست خیالی ­اش انجام دهد. به این ترتیب علاوه بر اینکه شما دوست خیالی او را پذیرفته­اید، از این فرصت در جهت رشد مهارت­ های کودک، افزایش مسئولیت ­پذیری و قانونمندی او نیز استفاده کرده ­اید.

برخی از کودکان اصرار دارند که همیشه با دوستان خیالی خود مشورت کنند – برای مثال، کودک در جواب هر پاسخی می­گوید “بذار اول باید از … بپرسم”. آنها همچنین ممکن است از شما بخواهند که به جای او مستقیما با دوست خیالی­شان صحبت کنید. اگر چنین رفتارهای را مشاهده کردید، سعی کنید به فرزندتان بگویید: “من می­خواهم نظر و خواسته­ ی تو را بشنوم، نه آنچه … فکر می­کند”.

گاهی اوقات کودکان کاری را که نباید انجام می­دهند، و یا حرفی که نباید را می­گویند و سپس به جای خودشان دوستان خیالی خود را سرزنش می­کنند. در چنین مواقعی شما بایستی با صراحت و قاطعیت تمام به او بگویید که می­دانید دوست خیالی­اش این کار را انجام نداده است. سپس پیامد مناسب رفتار را به او ارائه کنید و از او بخواهید تا خودش آن را بپذیرد.

برخی اوقات لازم است مهارت های لازم برای برقراری ارتباط و صحبت کردن با کودکان را بیاموزید دومقاله زیر را بخوانید:

راه های موثر در برقراری ارتباط با کودکان 

چگونه با کودکان حرف بزنیم؟

در مورد تعداد بسیار کمی از کودکان، دوستان خیالی می­تواند نشانه­ای از مسائل روان­شناختی دیگری باشد. اگر نگران دوست خیالی فرزندتان هستید – برای مثال، اگر کودک شما یک رویداد آسیب زا را پشت سر گذاشته است یا دوست خیالی او خطرناک است یا بد رفتار می ­کند – با یک روانشناس و فرد تخصص مشورت کنید.