بهترین سن استعدادیابی کودکان چه زمانی است؟

بهترین سن استعدادیابی کودکان دغدغه خیلی از والدین است که بهتر است در ابتدا به صورت مختصر اشاره داشته باشیم که استفاده از اصطلاحاتی نظیر “سن طلایی” یا “بهترین سن استعدادیابی کودکان“؛ کار درستی نیست. چرا که استعداد ممکن است در هر محدوده­ سنی بروز کرده و توسعه­  آن تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند ژنتیک، محیط و تجربیات قرار می‌گیرد.

با این حال، به طور کلی مورد این موضوع به تأیید رسیده است که دوران کودکی اولیه، دوره­ای حیاتی برای توسعه ­ی بسیاری از زمینه‌ها از جمله شناختی، اجتماعی، هیجانی و جسمانی است. در طول این دوره از تحول، کودکان به طور خاص و گسترده ­ای نسبت به محیط خود و تغییرات آن حساس بوده و تجربیات ناشی از تعامل با محیط می‌توانند بر رشد و تحول آنها تأثیری عمیق و دراز مدت داشته باشد. بنابراین، فراهم آوردن تجربیات و فرصت‌های غنی برای کاوش و یادگیری طی این دوره می‌تواند به توسعه استعداد و توانایی‌های کودکان کمک شایان توجه نماید.

یکی از جنبه‌های مهم در ارائه ­ی حمایت از توسعه استعداد در کودکان، فراهم آوردن تجربیات و فرصت‌های متنوع در جهت کاوش­گری و کشف محیط و پدیده­ها است. این امر می‌تواند شامل ارائه فعالیت‌های مختلفی مانند ورزش، موسیقی، هنر، علوم و غیره باشد و به کودکان امکان آن را می­دهد که موضوعات و فعالیت­ های جدید را امتحان کرده و علاقه و استعدادهای خود را کشف نمایند. همچنین، فراهم کردن منابع و حمایت­ های لازم از جمله دسترسی به مواد، تجهیزات و امکانات مورد نیاز برای پیگیری و کشف علایق و استعدادهای کودکان نیز امری بسیار مهم است.

جنبه دیگری از توسعه استعداد، تقویت نگرش تمایل به رشد و بالندگی هرچه بیشتر در کودکان است. این بدان معناست که باید بر اهمیت تلاش و تمرین تأکید شود، نه توانایی فطری. تشویق کودکان به پایداری در مواجهه با چالش‌ها و ناکامی‌ها می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا مقاومت و تمایل به پذیرش چالش‌های جدید را توسعه دهند.

والدین و مراقبین همچنین می‌توانند با ایجاد یک محیط تعاملاتی مثبت و حمایت­گرانه که استعدادها و علایق کودکان را تقویت می‌کند، به توسعه استعداد در کودکان خود کمک کنند. این مسیر شامل جشن گرفتن پیروزی‌های کودکان و تحسین و ارزشمندسازی دستاوردهای آنها، ارائه بازخورد سازنده و کمک به آن‌ها برای درس گرفتن از اشتباهات است. تشویق به همکاری و کار تیمی هم می‌تواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌های اجتماعی مهمی را توسعه دهند و از دیگران تعامل، بالندگی و دشواری­ های مسیر پیش رو و درس­ های حاصل از آن را یاد بگیرند.

با توجه به اینکه لازم است تا با انواع هوش و استعداد در کودکان آشنا شوید پیشنهاد میکنیم نوشته زیر را نیز بخوانید:

انواع مختلف هوش و استعداد در کودکان را بشناسید. 

در نهایت، بایستی توجه داشت که توسعه استعداد فرآیندی است که در تمام افراد به یک شکل رخ نداده و پیش نخواهد رفت. هر کودک انسانی منحصر به فرد است و استعدادها و نقاط ضعف و قوت منحصر به خود را دارد، بنابراین احترام به فردیت هر کودک و فراهم کردن فرصت برای توسعه استعداد به روش خودش، بسیار مهم و حیاتی است.

در مجموع، حمایت کافی و اثربخش از توسعه استعداد در کودکان نیازمند ترکیبی از فراهم کردن تجربیات و فرصت‌های غنی، منحصر به فرد و بدیع، تقویت هر چه بیشتر نگرش تحولی، ایجاد محیط حمایتی مثبت و شناخت و احترام به فردیت هر کودک است.

والدین و مراقبین می‌توانند به چندین روش مختلف به فرآیند استعدادیابی کودکان و همچنین توسعه استعداد در کودکان کمک نمایند:

• فراهم آوردن فرصت‌های کاوش­گری و تجربه آزاد: کودکان را به سمت تجربیات بدیع تشویق نمایید، آنها را ترغیب نمایید تا علایق و موضوعات مختلف و متنوعی را در محیط­های مختلفی دستکاری و کشف کنند. تجربیات و فعالیت‌های متنوعی را به آنها ارائه دهید که به آن‌ها امکان کشف و توسعه استعدادها و علایق­شان را بدهد.

• فراهم کردن حمایت کافی و اثربخش و دسترسی به منابع: دسترسی به منابع و حمایت‌هایی مانند کتاب‌ها، مواد، تجهیزات و منتورها، که کودکان را در توسعه­ی استعدادهایشان یاری می‌کند، فراهم و تسهیل کنید.

• ایجاد یک محیط مثبت و حمایتی غنی: یک محیط حمایتی و تشویق‌کننده ایجاد کنید که در بستر آن استعدادها و علایق کودکان به میزان هر چه بالاتر و اثربخش­تر تاکید و تسهیل می­یابد. تا آنجایی که ممکن و البته باورپذیر است (متناسب با دستاوردها) کودک خود را تشویق نموده و موفقیت‌های او را جشن بگیرید. به او کمک کنید تا در مسیر آزمون و خطا و دستکاری پدیده ­ها اشتباهات خود را پذیرفته و از آنها درس بگیرد

• تشویق به همکاری و کار تیمی: کودکان را به کار و تعامل با دیگران و همکاری در بستر پروژه‌های مختلف تشویق نمایید. این امر می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا مهارت‌های اجتماعی مهمی را توسعه داده و از دیگران، تجربیات، موفقیت­ها و شکست­های آنها درس بگیرند.

• شناخت و احترام به فردیت کودکان: توجه داشته باشید که هر کودک برای خودش انسانی کاملا منحصر به فرد است. به فردیت کودک خود احترام بگذارید و فرصت برای توسعه استعدادهایش را به روش خود او فراهم کنید. کودکان را به هیچ عنوان با یکدیگر مقایسه نکنید، کودک شما ممکن است استعداد قابل توجهی در مهارت­های کلامی داشته باشد اما در علوم و کشف پدیده­ها ضعف­هایی داشته باشد. فرآیند استعدادیابی در این مسیر، با پذیرش نقاط ضعف و پر رنگ نمودن نقاط قوت کودکتن، آنها را در مسیر تعامل و رشد همه­جانبه و هرچه گسترده­تر و مطلوب­تر حمایت می­کند.

شما به عنوان والد یا مرقب اصلی کودک، با توجه به این مسئله که بهترین سن برای کشف استعداد در کودکان وجود ندارد. بایستی با مراقبت کافی از سلامت جسمانی و روانی کودکان، آنها را در مسیر رسیدن به بالاترین سطوح استعداد حمایت نمایید. رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و خواب کافی از موارد بسیار مهمی هستند که شما را در این مسیر یاری نموده و به کودک این امکان را می­دهد تا در مدرسه و سایر امور روزانه ­ی خود عملکرد بسیار مطلوب­تر و اثربخش ­تری داشته باشد.

در نهایت، همواره توجه داشته باشید که استعدادیابی و توسعه­ ی آن، فرآیندی بسیار پیچیده و زمان­بر است که نیازمند صبوری و البته آزمون و خطاهای بسیاری است.