دیر حرف زدن کودک از دغدغه‌های مهم و نگران کننده والدین در حوزه تاخیر رشد در کودکان است. برخورداری از اطلاعات کلی درباره نقاط عطف رشد گفتار و زبان کودکان، میتواند به والدین دیدی دقیقتر درباره رشد بهنجار این ساختار ارتباطی مهم ارائه کرده و نسبت به چگونگی تحول آن و یا اختلالات یا تاخیرهای احتمالی پیش رو آگاه سازد.
اختلال دیر حرف زدن کودک یک مسأله و ناهنجاری توسعه‌ای است که میتواند بر روند یادگیری و ارتباط اجتماعی کودکان تأثیرگذار باشد. این اختلال ممکن است بر اساس عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی یا ترکیبی از هر دو ایجاد شود. کودکانی که این مشکل را دارند ممکن است مواقعی که از آنها سوال می‌پرسند یا در مواقع حضور در اجتماع، برای حرف زدن تاخیر داشته باشند یا نتوانند به درستی واکنش نشان بدهند.
در این مقاله با شما از تفاوت گفتار و زبان، سن مناسب حرف زدن کودکان و تاثیرات والدین در پیشگیری از دیر حرف زدن کودکان خواهیم گفت.
دیر به حرف افتادن کودکان
اصطلاح دیر حرف زدن کودک ممکن است به گونه‌ای کلی استفاده شود که همه تأخیر در زبان یا گفتار را شامل شود، اما در اغلب موارد، به معنای عدم توانایی در صحبت کردن به موقع و مناسب است.
کودکانی که با این اختلال روبرو هستند، ممکن است مشکلاتی در یادگیری کلمات، ساختار جملات یا معانی اجتماعی زبان داشته باشند. آنها ممکن است دشواری در برقراری ارتباط با همسالان خود یا بزرگسالان داشته باشند و نتوانند به درستی واکنش نشان دهند یا نتوانند احساسات خود را به صورت مناسب بیان کنند.
به طور معمول، درمان این اختلال شامل مشاوره و توجه به زبانی مناسب برای کودکان می‌شود. تمرینات گفتاری، بازی‌های تحرکی و استفاده از روش‌های تحریک زبانی می‌توانند به کودکان کمک کرده تا مهارتهای زبانی خود را تقویت کنند.
علایم و نشانه‌های دیر به حرف افتادن کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تأخیر در گفتار و زبان: کودکان ممکن است کلمات را با تأخیر ذکر کنند یا دشواری در تشکیل جملات داشته باشند.
- کمبود کلمات: آنها ممکن است تا سن بالایی نسبت به همسالان خود، تعداد کمتری کلمه بیان کنند.
- مشکلات در فهم: کودکان ممکن است دشواری در فهم دستورات یا داستان‌ها داشته باشند.
- مشکلات ارتباطی: آنها ممکن است دشواری در برقراری ارتباط با دیگران داشته باشند و به درستی واکنش نشان ندهند.
اهمیت تشخیص و درمان این مشکل در سنین اولیه بسیار مهم است تا به کودکان کمک شود، مهارتهای زبانی خود را به بهترین شکل ممکن تقویت کرده و در زندگی اجتماعی و تحصیلی خود موفق‌تر باشند.
تفاوت گفتار و زبان چیست؟
دیر حرف زدن کودک همیشه برای والدین نگران کننده است. گفتار زیرمجموعهای تحت عنوان بیان کلامی از مجموعهای گستردهتر به نام زبان است و شامل بیان گفتاری/شفاهی (شیوهی تولید اصوات و کلمات توسط ما) است.
نقش اصلی زبان و هدف از کاربرد آن، ارائه و دریافت اطلاعات و تبادل افکار بهگونهای عینی و قابل درک است. این سبک از ادراک عینی شامل برقراری ارتباط از طریق مجراهای مختلفی نظیر مسیر ارتباطی نوشتاری، دیداری، شفاهی و غیره است. بنابراین گفتار خود زیر مجموعهای از زبان است که شامل انواع مختلفی از روش‌های برقراری ارتباط نظیر روش نوشتاری و کلامی و غیرکلامی است.مشکلات گفتار و زبان متفاوت از یکدیگر هستند، اما اغلب با هم همپوشانی بسیاری دارند.
یک کودک با تاخیر زبانی ممکن است کلمات را به خوبی بیان کند اما تعداد واژگان او بسیار محدود باشد، یا مثلا قادر نباشد بیش از دو کلمه را در کنار هم ردیف کند. یا مثلا کودک دارای تاخیر در گفتار ممکن است به راحتی از کلمات و عبارات برای بیان ایدهها و افکار خود استفاده کند اما درک ایداهها و افکار سایرین که در قالب گفتار ادا میشوند، برایش دشوار باشد.
سن مناسب حرف زدن کودکان
گفتار کودکان نرمال در ۲ سالگی به میزان حدودا ۵۰% و در ۳ سالگی به میزان حدودا ۷۵ درصد توسط والدین و مراقبان قابل درک خواهد بود. در ۴ سالگی این میزان از گفتار قابل درک بسیار گسترش یافته و حتی افرادی که کودک را نمیشناسند نیز قادر به درک گفتار وی خواهند بود.
دیر حرف زدن کودک میتواند دلایل فراوانی داشته باشد و تشخیص آن بسیار حیاتی و تخصصی است. سن مناسب برای شروع حرف زدن در کودکان متغیر است و بستگی به عوامل مختلفی از جمله توسعه فیزیکی و ذهنی آنها دارد.
اغلب کودکان در حدود ۱۲ تا ۱۸ ماهگی شروع به تولید کلمات و جملات ساده می‌کنند. اما برخی کودکان ممکن است قبل از این سن شروع به حرف زدن کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تأخیر داشته باشند و در سنین بالاتر شروع به حرف زدن کنند.
بنابراین، به طور کلی می‌توان گفت که بیشتر کودکان باید تا سن حدود ۱۸ ماهگی حداقل تعدادی از کلمات را بیان کرده و توانایی برقراری ارتباط با دیگران را داشته باشند. اگر کودک شما در این سن توانایی بیان کلمات را ندارد یا دچار مشکلات دیگری در حرف زدن است، ممکن است نیاز به ارزیابی توسط یک متخصص گفتاردرمانی یا پزشک داشته باشد تا مشکلات موجود شناسایی شده و به درستی مدیریت شوند.
علت دیر حرف زدن کودکان
برخی مطالعات نشان داده‌اند که ژنتیک ممکن است نقشی در زمان شروع حرف زدن کودکان داشته باشد. بنابراین، اگر یکی از والدین یا سایر اعضای خانواده دیر به حرف زدن رسیده باشند، احتمال دیر حرف زدن در کودک نیز بیشتر است.
دیر حرف زدن کودک در کنار علت‌های ژنتیکی، علل خانوادگی و فیزیولوژیکی نیز دارد. مشکلات شنوایی مانند سردرد و یا مشکلات فیزیولوژیکی مانند مشکلات در بخش‌های مربوط به تولید صوت میتواند باعث تأخیر در حرف زدن شود.
بسیاری از کودکان با تاخیر در گفتار، دچار مشکلات دهان و حرکت عضلات دهانی هستند. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتند که در قسمت‌هایی از مغز که مسئول گفتار هستند مشکلاتی ایجاد می‌شود. این امر هماهنگی لب‌ها، زبان و فک را برای ایجاد اصوات مختلف گفتاری دشوار می‌سازد. این کودکان همچنین ممکن است علاوه بر مشکلات دهانی – حرکتی، مشکلات دیگری مانند مشکلات تغذیه داشته باشند.
اختلال دیر حرف زدن کودکان با اختلال یادگیری در چیست؟
دیر حرف زدن کودک یک عامل پیچیده است و البته با اختلال یادگیری دو جهان متفاوت نیست و مشترکاتی دارد. اختلال یادگیری شامل مجموعهای از مشکلات یادگیری است که میتواند بر روی مهارتهای خواندن، نوشتن، حساب کردن، یا حتی توجه و تمرکز تأثیر بگذارد. افراد مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است مشکلاتی در فهم و استفاده از زبان را تجربه کنند، اما این مشکلات عموما ناشی از عوامل متفاوتی از جمله نقص در سیستم‌های شناختی و پردازش اطلاعات مغزی است.
اختلال دیر حرف زدن کودکان و اختلال یادگیری دو مسئله جداگانه هستند، اما ممکن است همزمان در یک فرد وجود داشته باشند و تأثیرات مشابهی بر روی توسعه و پیشرفت زبانی و اجتماعی کودک داشته باشند.
آیا محیط در دیر حرف زدن کودکان موثر است؟
محیط و شرایط محیطی میتواند تأثیر مهمی در توسعه زبانی و حرف زدن کودکان داشته باشد، به ویژه زمانی که کودک دچار دیر حرف زدن باشد. محیط خانوادگی، محیط مدرسه و ارتباطات اجتماعی کودکان همگی نقش مهمی در توسعه زبانی و حرف زدن آنها دارند. به طور کلی نحوه حرف زدن با کودکان بسیار اهمیت دارد و این هم بخشی از تاثیرات جدی محیط است.
محیطی که کودکان در آن با تعداد بیشتری کلمات و جملات مواجه میشوند، میتواند تحریک زبانی بیشتری داشته باشد. به عنوان مثال، در خانواده‌هایی که اعضای آن به فعالیت‌های گفتاری فراوان مشغولند و به کودکان خود توجه کرده و با آنها تعامل دارند، کودکان هم بیشترین فرصت برای تمرین زبانی را دارند.
به طور کلی حیطی که غنی از امکانات گفتاری است و کودکان را به تعامل و گفت‌وگو تشویق می‌کند، میتواند تأثیر مثبتی بر توسعه زبانی و حرف زدن کودکان داشته باشد. در این میان نباید نقش مهم گفتاردرمان‌ها را نادیده گرفت.
متخصص گفتار و زبان یا SLP به بررسی موارد زیر میپردازد:
- میزان ادراک کودک (آنچه کودک از گفتار سایرین درک مینماید/ زبان درکی)
- سطح زبان و گفتار کودک (زبان بیانی)
- سیالی بیان و وضوح گفتار کودک
- وضعیت دهان و حرکات دهانی کودک شما (ساختار و ساختمان دهان، زبان، کام و غیره)، در راستای گفتار و تولید اصوات و همچنین فرآیند خوردن، نوشیدن و بلعیدن
- آسیبشناس گفتار-زبان بر اساس نتایج آزمایشها و آزمونها، ممکن است گفتار درمانی و مداخلات تخصصی گفتار و زبان را برای کودک شما توصیه کند.
دیر حرف زدن کودک قابل درمان است و در بدترین حالت باید گفت که می توان از پیشرفت و بدتر شدن این ناهنجاری پیشگیری کرد.
تاثیرات والدین در پیشگیری از دیر حرف زدن کودکان
والدین علاقه زیادی برای ورود به عرصه استعدادیابی کودکان دارند. نقش والدین در تسهیل فرآیند مداخلاتی گفتاردرمانگران در راستای بهبودی مهارتهای گفتاری کودکان بسیار برجسته است. دیر حرف زدن کودک ناهنجاری کوچکی نیست که والدین نسبت به آن بی تفاوت و آرام باشند.
حمایت و تشویق والدین و مربیان نیز نقش مهمی در توسعه زبانی کودکان دارد. والدینی که به کودکان خود توجه می‌کنند و آنها را به صحبت کردن و استفاده از کلمات تشویق می‌کنند، تاثیر زیادی در درمان این ناهنجاری دارند. والدین می‌توانند فرصت‌های بیشتری برای تعامل و گفت‌وگو با کودکانشان فراهم کنند. گفت‌وگوهای روزمره، پرسش و پاسخ‌های متنوع، و شنیدن دقیق به حرف‌های کودکان میتواند زبانشان را برای صحبت کردن، تحریک کرده و توانایی بیان آنها را تقویت کند.
والدین باید به نیازهای زبانی کودکان خود توجه داشته و به آنها کمک کنند تا کلمات و جملات را به درستی بیان کنند. برای مثال، اگر کودکی در حال نامیدن یک شیء است، والدین می‌توانند نام آن شیء را تکرار کرده و کودکشان را تشویق کنند تا آن را بیان کند.
نتیجه گیری
مقاله حاضر به بررسی اختلال دیر حرف زدن کودکان پرداخته است و تأثیرات آن بر توسعه زبانی و ارتباطات اجتماعی کودکان را بررسی کرده است.
در این مقاله، ابتدا اهمیت حرف زدن در سنین اولیه و نقش آن در رشد و توسعه کودکان بررسی شد. سپس، علایم و نشانه‌های اختلال دیر حرف زدن مورد توجه قرار گرفت و عوامل مختلفی که ممکن است این اختلال را تحت تأثیر قرار دهند، مورد بحث قرار گرفتند.
در ادامه، راهکارهایی برای پیشگیری و مدیریت این اختلال ارائه شدند. از جمله این راهکارها، ایجاد محیط‌های غنی از کلمات، تشویق به تعامل و گفت‌وگو، خواندن کتاب و مشاوره با متخصصین گفتاردرمانی بود. همچنین، نقش مهم والدین در تشویق، پشتیبانی و توجه به نیازهای زبانی کودکان مورد بحث قرار گرفت. برای کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه بهتر است به موسسه استعدادیابی کودکان مراجعه کنید و راهکارهای کاربردی در این زمینه را تمرین کنید.
مرکز استعدادیابی کودکان معمولاً برنامه‌ها و فعالیت‌هایی را ارائه می‌دهند که به کودکان کمک می‌کند تا استعدادهای خود را شناسایی کرده و آنها را توسعه دهند. به امید جهانی خالی از جهش‌های ژنتیکی آزاردهنده و برطرف شدن همه دغدغه‌های والدین عزیز.