والدین لازم است تا در خصوص افراد غریبه به کودکان آموزش دهند. در قدم اول لازم است تا اطلاعاتی در مورد تفاوت میان افراد غریبه ای که کودکان باید به آنها اعتماد کنند و افراد غریبه ای که کودکان نمیتوانند به آنها اعتماد کنند؛ به آن ها بدهند. آموزش مهارت های زندگی به کودکان از مهم ترین وظیفه های والدین به شمار می اید.
کودکان هر روزه افراد غریبه ای را در فروشگاه ها، پارک ها و محل زندگی خود ملاقات میکنند. اکثر این غریبه ها افرادی خوب و معمولی هستند، اما تعداد کمی نیز هستند که ممکن است اینگونه نباشند. والدین می توانند با آموزش دادن به کودکان در مورد نحوه مواجهه با افراد غریبه و شناسایی رفتارهای مشکوک و انجام اقدامات احتیاطی، از فرزندان خود در برابر افراد غریبه ی خطرناک محافظت کنند.
چگونه با فرزند خود در مورد افراد غریبه صحبت کنیم؟
فرد غریبه در واقع کسی است که خانواده شما او را به خوبی نمیشناسند. کودکان معمولاً فکر میکنند که “غریبه های بد” لزوما باید درست مانند افراد شرور در کارتونها، ترسناک به نظر برسند. این باور کودکان نه تنها درست نیست، بلکه بسیار خطرناک نیز خواهد بود. غریبههایی با ظاهر زیبا و آراسته نیز میتوانند به اندازه افراد نه چندان زیبا خطرناک باشند. وقتی با فرزندانتان در مورد افراد غریبه صحبت میکنید، برای آنها به وضوح توضیح دهید که هیچ کس نمیتواند فقط با نگاه کردن به افراد قابل اعتماد بودن و نبود آنها را تشخیص دهد و آنها باید مراقب همه ی افراد ناآشنا باشند.
اما توجه داشته باشید این امر نباد در نظر کودک اینگونه تجسم یابد که همه غریبه ها افراد بدی هستند. در صورتی که کودکان به کمک نیاز داشته باشند – چه گم شده باشند، چه توسط یک قلدر تهدید شده باشند و یا حتی توسط یک فرد غریبه تعقیب شوند – ایمنترین کار برای کمک به آنها در بسیاری از موارد این است که از یک فرد غریبه کمک درخواست کنند. شما به عنوان والد میتوانید با نشان دادن اینکه کدام یک از غریبه ها قابل اعتماد هستند، این کار را برای کودک خود آسانتر کنید.
غریبه های امن چه کسانی هستند و از چه ویژگی هایی برخوردار هستند؟
غریبه های امن افرادی هستند که کودکان میتوانند در صورت نیاز از آن ها درخواست کمک نمایند. افسران پلیس و آتشنشانان دو نمونه از غریبه های امن هستند که تشخیص دادن آن ها برای کودکان بسیار آسان است. معلمان، مدیران و کتابداران نیز از جمله بزرگسالانی هستند که کودکان میتوانند به طور کامل به آنها اعتماد کنند و زمانی که در محل کار خود هستند به راحتی برای آنها قابل تشخیص خواهند بود. اما مطمئن شوید که به کودک خاطر نشان ساخته اید تا حد امکان برای درخواست کمک از یک محیط عمومی استفاده کند.
شما میتوانید هنگامی که در محله خود حضور دارید، به فرزندانتان کمک کنید تا به درستی غریبههای امن را بشناسند و با ویژگی های آنها آشنا شود. همچنین میتوانید مکان هایی را به فرزندان خود نشان دهید که در صورت نیاز به کمک به آنجا رفته و درخواست کمک نماید، مکان هایی مانند ایستگاه های پلیس، فروشگاه ها و رستوران های محلی و خانه ی دوستان خانوادگی در نزدیکی محل زندگی خودتان.
از خطرات ارتباط با غریبه ها با کودکان حرف بزنیم.
شاید مهمترین و بهترین راه محافظت از کودکان توسط والدین، آموش چگونگی آگاهی و مراقب در موقعیتهای بالقوه خطرناک به آنها باشد – آموزش این امر به آنها در برخورد با غریبهها و همچنین افراد بزرگسال آشنا نیز که ممکن است نیت خوبی نداشته باشند، کمک خواهد کرد. به کودکان کمک کنید تا علائم هشداردهنده درباره یک رفتار مشکوک را شناسایی کرده و تشخیص دهند، رفتارهایی مشکوک مواقعی نظیر زمانی که یک بزرگسال از آنها میخواهد که از والدین خود نافرمانی کنند یا کاری را بدون اجازه از آنها انجام دهند، یا مثلا از آنها میخواهد تا رازی را بدون اطلاع والدین خود حفظ کنند، یا از کودکان کمکی خارج از عرف و حالت نرمال میخواهند، یا به هر طریقی باعث میشود کودک احساس ناراحتی و عدم امنیت را تجربه کند. همچنین به فرزندان خود این آگاهی را بدهید که یک بزرگسال هرگز نباید از کودک کمکی درخواست نماید، و اگر از او کمکی درخواست کند، بایستی فوراً یک بزرگسال مورد اعتماد را پیدا کرده و این اتفاق را با او در جریان بگذارند. همچنین قبلا در نوشته ای در مورد آموزش مهارت نه گفتن به کودکان مواردی را مطرح کردیم.
همچنین باید با فرزندان خود در مورد نحوه برخورد با موقعیت های خطرناک و چالشبرانگیز نیز صحبت نمایید. یکی از راه های موجود این است که به آنها این تکنیک را آموزش دهید: “نه، برو، فریاد بزن، بگو.” این بدین معناست که آنها بیاموزند تا اگر در موقعیتهای خطرناکی گیر کردند، بایستی نه بگویند، فرار کنند، تا جایی که میتوانند فریاد بزنند و به یک بزرگسال مورد اعتماد بگویند که چه اتفاقی افتاده است. مطمئن شوید که فرزندانتان به درستی آگاه هستند که نه گفتن به بزرگسالان در موقعیتهای خطرناک و فریاد زدن برای حفظ امنیت، حتی اگر در داخل محیط خانه، هیچ اشکالی ندارد. بسیار بهتر است که این کار را در موقعیت های چالش برانگیز مختلفی تمرین کنید تا فرزندان شما درباره نوع رفتار و عملکرد مطلوب و متناسب با آن موقعیت، اطمینان حاصل نمایند. در اینجا به چند سناریو احتمالی اشاره میکنیم:
- فرد غریبه ای که بسیار هم خوشتیپ و آراسته است، در پارک به فرزند شما نزدیک م شود و برای یافتن سگ گم شده اش از او کمک میخواهد.
- زنی که در همسایگی شما زندگی میکند، اما کودک هرگز با او صحبت نکرده است و او را به خوبی نمیشناسد، فرزند شما را برای یک میان وعده به خانه خود دعوت میکند.
- غریبه ای از فرزند شما میپرسد که آیا میخواهد از مدرسه به خانه برگردد و تمال دارد تا او را در طول مسیر همراهی کند؟
- فرزند شما فکر میکند که توسط فردی ناآشنا تحت تعقیب قرار گرفته است.
- فرد بزرگسالی که کودک شما او را میشناسد، حرفی میزند یا عملی انجاممیدهد که باعث میشود احساس بد یا ناراحتی در کودک ایجاد شود.
- در حالی که فرزند شما از خانه یکی از دوستانش به خانه بازمیگردد، ماشینی جلو میآید و غریبهای از او درخواست راهنمایی یا آدرس دارد.
کارهای دیگری که والدین میتوانند انجام دهند:
والدین علاوه بر نحوه آموزش چگونگی شناسایی افراد ناایمن و مواجهه با آنها در موقعیت های چالش برانگیز، امور دیگری نیز میتوانند برای کمک به فرزندانشان برای ایمن ماندن و دوری از موقعیتهای خطرناک انجام دهند.
همواره در مورد موقعیت مکانی و رفت و آمدهای کودک خود به طور دقیق و جزئی اطلاع داشته باشید. یک قانون را از سال های اولیه تعیین نموده و بر آن اصرار ورزید، که فرزندتان باید حتما قبل از رفتن به هر جایی از شما اجازه گرفته یا با شما تماس بگیرد. به فرزندتان شماره تلفن همراه و محل کار خود را بدهید تا بتواند همیشه با شما تماس گرفته و در صورت نیاز در ارتباط باشد. مکانهای امن را برای کودک خود توصیف و توصیه نمایید، مکانهای امن برای بازی، رفت و آمد و دریافت کمک را به اومعرفی کنید و چند با او را برای رسیدن به آنها همراهی نمایید.
به کودکان بیاموزید که به غرایز خود اعتماد کنند. توضیح دهید که اگر هر زمانی احساس ترس یا ناراحتی کردند، باید تا جایی که میتوانند هرچه سریعتر از آن مکان دور شده و به بزرگسالان خود را در جریان قرار دهند. به آنها این آگاهی را بدهید که گاهی اوقات حتی ممکن است بزرگسالانی که به خوبی میشناسند نیز باعث ایجاد احساس ناراحتی در آنها شوند، و آنها در چنین مواقعی نیز باید هرچه سریعتر از محل دور شده و به بزرگسال دیگری را دربازه آنچه اتفاق افتاده است، آگاه نمایند. به کودکان اطمینان دهید که در صورت نیاز به آنها کمک خواهید کرد.
به فرزندان خود بیاموزید که قاطعیت داشته باشند. اطمینان یابید که آنها به خوبی می دانند که نه گفتن به یک فرد بزرگسال و فرار از او در موقعیتهای خطرناک هیچ اشکالی ندارد.
فرزندان خود را به بازی با دیگران تشویق کنید. اما تواما به آنها بیاموزید تا حریم خود و دیگران را حفظ نمایند!
مجموعه منکا
«منکا» معتقد است، هر کودک مانند بوم نقاشی سفیدی است که بخش مهمی از این بوم به دست والدین نقاشی خواهد شد.
تیم منکا در تلاش است با افزایش آگاهی والدین، قدم مهمی در جهت خلق نقاشی هر چه زیباتر بردارد و در این مسیر با ارائه مشاوره توسط متخصصان مجرب و برگزاری دوره های آموزشی برای والدین و البته با فراهم سازی دوره ها و امکانات ویژه برای استعدادیابی کودکان، والدین آگاه را به بهترین شکل همراهی کند.