دروغگویی در کودکان علت های مختلفی میتواند داشته باشد. آنها ممکن است به دلیل فرار از عاقبت رفتار خود و یا صرفا بیان اولین چیزی که به ذهنشان میآید دروغ بگویند. کودکان ممکن است دروغ گفتن را خیلی ناگهانی شروع کنند و این امر موجب شوکه شدن والدن شود، چرا که تا آن زمان فرزندشان کاملا صادق بوده است. اطلاع از علت دروغگویی کودک و نحوهی برخورد با او در چنین شرایطی میتواند تاثیر به سزایی در کنترل دروغ گویی کودک داشته باشد.
برخی علتهای احتمالی دروغگویی در کودکان
- ممکن است به اطلاعات بهتری دسترسی نداشته باشند.
- ممکن است بدانند که دروغ گفتن اشتباه است، اما تمایلشان برای بدست آوردن موضوع دیگری بیشتر باشد.
- ممکن است هرچیزی به ذهنشان میرسد را بدون فیلتر کردن بیان کنند.
- ممکن است به دلیل احساسات منفی نسبت به بزرگسال سعی کنند او را گمراه کنند.
- ممکن است با دروغگویی توجه بزرگسالان را جلب کنند.
توجه داشته باشید که دروغهای کودکتان تا چه حد جدی است!
بسته به سن فرزندتان، اهداف مختلفی برای دروغ گفتن آنها وجود دارد. یک کودک خردسال ممکن است داستانهای طولانی را به هم ببافد که ایجاد مشکلی هم نمیکند. اما یک کودک بزرگتر ممکن است دربارهی رفتار اشتباه خود دروغ بگوید و تداوم آن موجب بروز مشکلات جدی رفتاری در بزرگسالی گردد.
چگونگی برخورد با دروغگویی کودک
وقتی دروغی را از کودک خود میشنوید به هیچ عنوان او را مجازات نکنید، این میتواند موجب دروغ گویی جدیتر یا ایجاد احساس شرم و نفرت شود. به جای آن، آرامش خود را حفظ کنید و به آنها توضیح دهید که چرا دروغ گفتن اشتباه است. سپس آنها را به گفتن حقیقت تشویق کنید.
- دروغ ها را بعنوان ابزارهای مهارت ورزی ببینید. فرزندتان با عبور از سنین مختلف در حال دست و پنجه نرم کردن با رفتارها و انتخاب های متفاوتی است. در همین راستا او ممکن است با انتخاب اشتباه که در اینجا گفتن دروغ است با عواقب رفتار و انتخابش مواجه شده و رفتارش را اصلاح نماید.
- با ارائه ی حقایق به مواجهه با دروغ ها بروید. به ویژه در مورد کودکان زیر سه سال، آنها را از وجود حقایق با خبر کنید، شواهدی را بیان کنید که دروغ های آنها را تکذیب کنند.
- به آنها کمک کنید که راهی برای مقابله با برخی رفتارها و اتفاقات بیابند. اگر فرزندتان دروغ می گوید، به آنها انتخاب هایی دیگر ارائه دهید (بیان حقیقت)
- رفتار دروغ گویی عموما آموختنی است. خودتان را اصلاح کنید (الگوی دروغ گویی نباشید)!
- به کودکان بزرگتر تبعات بیان دروغ های جدیتر را گوش زد کنید. به آنها بگوییئ که شما هم دروغ گفتهاید و اجازه دهید تجربه ای آموزشی برای آنها باشد.
مزایا و معایب دروغگویی کودک شما
در سن سه سالگی، فرزند شما ممکن است از قبل بداند که دروغ چیست. کودکان اغلب دروغ میگویند زیرا میخواهند کارهایی را که میدانند اشتباه است، مخفی کنند. شاید برایتان عجیب باشد اما دروغ گفتن میتواند نشان دهنده درک شناختی و اجتماعی آنها باشد. در ادامه به چند مزایای دروغ گفتن اشاره خواهیم کرد:
- توانایی شناختی: برنامه ریزی برای دروغ گویی و تنظیم رفتار هنگام دروغ گفتن به مهارتهای شناختی نیاز دارد. دروغ گفتن یک رفتار مشکل ساز است اما میتواند راهی برای رشد افکار و اعمال فرزند شما باشد.
- کنترل افکار: فرزند شما هنگام دروغ گفتن باید برخلاف چیزی که شما به او آموزش دادهاید رفتار کند. دروغ گویی نشان دهنده این است که کودک میتواند افکار متضاد با چیزی که آموزش دیده را در ذهن خود نگه دارد و کنترل کند که درمورد کدام صحبت کند.
- دروغ گویی به معنای بی اخلاقی نیست: فقط به این دلیل که دروغ گفتن عملی ناشایست است، بدین معنی نیست که فرزند شما بیاخلاقی میکند. برخی از مطالعات نشان دادهاند که بین رفتار دروغگویی کودکان و درک اخلاقی، رابطه کمی وجود دارد.
اما مانند هر عمل ناپسند دیگری دروغگویی نیز معایبی دارد. در ادامه به برخی از معایب این رفتار اشاره خواهیم کرد:
- فرزند شما ممکن است دروغ بگوید زیرا فشار زیادی را برای رفتار کردن به روش خاصی احساس میکند. او ممکن است تحت فشار والدین باشد. این مسئله میتواند منجر به دروغگویی مکرر برای مخفی کردن حقیقت و عزت نفس پایین او شود.
- فرزند شما ممکن است قادر به توضیح اقدامات خود نباشد. این احتمال وجود دارد که او متوجه نشود که کاری که انجام میدهد اشتباه است. اگر نداند که رفتار او بد است، به دروغ گفتن درمورد کارهایش ادامه میدهد. فرزند شما ممکن است توانایی شناختی برای درک اینکه چرا دروغ میگوید را نداشته باشد.
- فرزند شما ممکن است برای جلب توجه شما دروغ بگوید. اگر فرزندتان اساس کند که مورد بیتوجهی قرار گرفته، ممکن است برای اینکه توجه شما را جلب کند، دروغ بگوید. این رفتار ممکن است یک مکانیسم مقابلهای برای عدم دریافت تحسین مورد نظر آنها باشد. این یک مشکل رفتاری است که قابل حل میباشد.
اگر نگران پرخاشگری در کودک خود هستید پیشنهاد میکنیم مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید:
درمان دروغگویی کودکان
دروغگویی در کودکان ممکن است به دلایل مختلفی از جمله فرار از مجازات، جلب توجه، افزایش اعتماد به نفس در کودکان و یا حتی تمرین برای مهارت دروغ گفتن باشد. برای درمان دروغ گویی در کودکان، میتوانید به روشهای زیر روی آورید:
- شناسایی دلایل دروغ گویی: برای درمان دروغ گویی، باید ابتدا دلایل آن را شناسایی کنید. با کودک خود صحبت کنید و سعی کنید بفهمید چرا دروغ میگوید.
- روشهای شناختی-رفتاری: با استفاده از روشهای شناختی-رفتاری، کودکان میتوانند به صورت کنترل شده برای دروغ گویی تمرین کنند و در نهایت به تدریج بتوانند سازوکارهای رفتاری سالم را پیاده کنند.
- ایجاد محیطی صادقانه: ایجاد محیطی صادقانه و معتبر برای فرزندان میتواند به کاهش دروغ گویی کمک کند. برای مثال، اگر کودکان بفهمند که دروغ گفتن میتواند به مشکلات بیشتری منجر شود، احتمال دروغ گویی آنها کاهش مییابد.
- پاداشدهی: بعضی از کودکان به پاداشهای کوچک و ساده برای رفتار صادقانه و دروغ نگفتن حساس هستند. این پاداشها میتواند شامل تحسین، تعریف از رفتار صحیح و یا جوایز ساده باشد.
- رفتار مثبت و نمونهگیری: به عنوان الگوی اصلی کودک خود، رفتار صحیح و صادقانه نشان دهید. همچنین، با کودکان خود که دروغ گفتهاند، صحبت کنید و برای آنها نمونههای مثبت ارائه کنید.
- تحلیل دقیق رفتارهای کودکان: برای درمان دروغ گویی در کودکان، باید به دقت تحلیل کنید که در کدام شرایط و با چه اهدافی کودک شما دروغ میگوید. سپس با ارائه راهحلهای سازنده، به کودکان کمک کنید تا به رفتار صادقانه و سالم تبدیل شوند.
مجموعه منکا
«منکا» معتقد است، هر کودک مانند بوم نقاشی سفیدی است که بخش مهمی از این بوم به دست والدین نقاشی خواهد شد.
تیم منکا در تلاش است با افزایش آگاهی والدین، قدم مهمی در جهت خلق نقاشی هر چه زیباتر بردارد و در این مسیر با ارائه مشاوره توسط متخصصان مجرب و برگزاری دوره های آموزشی برای والدین و البته با فراهم سازی دوره ها و امکانات ویژه برای استعدادیابی کودکان، والدین آگاه را به بهترین شکل همراهی کند.