تربیت صحیح کودک یکی از دغدغه‌های هر والد است و در نگاه اول ممکن است که سخت به نظر برسد. بسیاری از والدین با استفاده از واکنش‌های درونی خود یا تکنیک‌های فرزندپروری والدینشان، به تربیت فرزند می‌پردازند. در حالی که والدین با داشتن راهکارهای درست و آگاهی، نه تنها می‌توانند مسیر فرزندپروری را به خوبی طی کنند، بلکه می‌توانند فضای سالمی را برای سلامت روان کودکان با رقم بزند.
در این مقاله از منکا قصد داریم تا شما را با انواع اصول تربیت فرزند آشنا کنیم و روش‌های تربیت کودک در سنین مختلف را برای شما شرح دهیم
۹ اصل یک فرزند پروری خوب چیست؟
رفتار شما اهمیت زیادی دارد:
رفتار شما در جامعه و با دیگران بسیار مهم است، زیرا فرزندانتان از رفتار شما الگو می‌گیرند.
در زندگی فرزندتان نقش داشته باشید:
شاید سخت باشد والدی باشید که در زندگی کودکتان نقش داشته باشید. این موضوع اغلب به معنای تنظیم مجدد اولویت‌های شماست. در بعضی از مواقع لازم است تا کاری را که می‌خواهید انجام دهید، برای کاری که فرزندتان باید انجام دهد، قربانی کنید تا از نظر روحی و جسمی در کنار فرزندتان باشید. نقش داشتن در زندگی کودک به معنای انجام یا اصلاح تکالیف او نیست.
تربیت خود را متناسب با فرزندتان تنظیم کنید:
فرزند شما در حال رشد است. پس لازم است تا با رشد فرزندتان همگام باشید و تربیت خود را متناسب با آن هماهنگ کنید.
قوانینی را ایجاد کنید:
اگر رفتار فرزندتان را در دوران کودکی مدیریت نکنید، او ممکن است هنگام بزرگسالی که شما در کنار او نیستید، برای مدیریت رفتار خود با مشکل مواجه شود. در هر زمانی از شب یا روز باید همیشه بتوانید به این سه سوال پاسخ دهید: فرزندم کجاست؟ چه کسی همراه فرزندم است؟ فرزندم چه می‌کند؟ قوانینی که فرزند شما از شما آموخته، قوانینی را که او برای خودش اعمال می‌کند شکل می‌دهد.
استقلال فرزندتان را تقویت کنید:
تعیین محدودیت‌ها به کودک شما کمک می‌کند تا حس خودکنترلی را در خود پرورش دهد. تشویق به استقلال کودک به او کمک می‌کند تا احساس خود راهبری را تجربه کند. او برای موفقیت در زندگی به هر دوی این احساسات احتیاج دارد. بسیاری از والدین استقلال فرزند خود را با سرکشی یا نافرمانی یکی می‌دانند. کودکان برای داشتن استقلال تلاش می‌کنند؛ زیرا این بخشی از طبیعت انسانی است.
از تنبیه بدنی اجتناب کنید:
والدین هرگز نباید برای تنبیه کودک به تنبیه بدنی متوسل شوند. کودکانی که تنبیه بدنی می‌شوند، بیشتر مستعد دعوا کردن با بچه‌های دیگر هستند. آنها در بیشتر مواقع قلدری کرده و از پرخاشگری برای حل اختلاف با دیگران استفاده می‌کنند. راه‌های بسیار دیگری برای تنبیه کودک وجود دارد.
قوانین و تصمیمات خود را توضیح دهید:
به طور کلی والدین به کودکان خردسال بیش از حد توضیح می‌دهند و برای نوجوانان زمان کمتری برای توضیح می‌گذارند. آنچه برای شما واضح است ممکن است برای یک نوجوان ۱۲ ساله آشکار نباشد. او تجربه‌ای که شما دارید را ندارد. پس فراموش نکنید که از قوانین و تصمیمات خود برای کودکتان صحبت کنید.
با فرزندتان با احترام رفتار کنید:
بهترین راه برای دریافت رفتار محترمانه از فرزندتان این است که با او محترمانه رفتار کنید. شما باید همانطور که با دیگران رفتار می‌کنید، با فرزندتان رفتار کنید. با او مودبانه صحبت کنید، به نظر او احترام بگذارید، وقتی با شما صحبت می‌کند به او توجه کنید، با او مهربانانه رفتار کنید و سعی کنید تا هرجایی که می‌توانید او را راضی نگه دارید. رفتاری که والدین با کودک خود دارند، پایه و اساس رفتار او با دیگران را می‌سازد.
توصیه‌هایی برای والدین در تربیت کودکان
اصول تربیت فرزند یکی از چالش برانگیزترین کارهای دنیاست. مردم اغلب این واقعیت را تا زمانی که خود پدر و مادر شدن را تجربه نکنند، متوجه نمی‌شوند. از زمانی که فرزندی بدنیا می‌آید، چالش فرزند پروری در قالب یک فرآیند مداوم آغاز می‌شود.
اینکه چقدر با فرزندتان ارتباط برقرار می‌کنید و او را بزرگ می‌کنید، احتمالا مهمترین بخش یک والدگری خوب است. از طرف دیگر، والدینی که با مسئولیت‌های فرزندپروری خود دست و پنجه نرم می‌کنند یا به پیشرفت در این زمینه اهمیتی نمی‌دهند، ممکن است تاثیر منفی بر فرزندانشان بگذارند.
نکات تربیت کودک در سنین مختلف
نوزادان (۰ تا ۱ سال):
- با محافظت از کودک در خانه و انجام اقدامات احتیاطی در بخش‌هایی مانند تخت خواب، صندلی ماشین و … ایمنی کودک را تضمین کنید.
- مواد غذایی لازم (در صورت امکان شیر مادر) را برای او تامین کنید.
- تشویق کودک به فعالیت‌هایی نظیر مطالعه و کتاب خوانی از مهمترین اصول تربیت فرزند است.
- با کودک صحبت کنید.
- کودک را در آغوش بگیرید و به او ابراز محبت کنید
کودکان نوپا (۱ تا ۲ سال):
- اطمینان از ایمنی از مناطقی که خطراتی مانند غرق شدن، مسموم شدن، آتش سوزی و … وجود دارد.
- هر روز برای کودک خود کتاب بخوانید.
- کاوش و تلاش کودک خود را برای کشف چیزهای جدید تشویق کنید.
- به رفتارهای خوب او پاسخ مثبت بدهید.
- با هم در گردش‌های سرگرم‌کننده و جالب شرکت کنید.
کودکان نوپا (۲ تا ۳ سال):
- اطمینان از ایمنی از مناطقی که خطراتی مانند غرق شدن، مسموم شدن، آتش سوزی و … وجود دارد.
- آهنگ‌های و قافیه‌های ساده را به کودک نوپا آموزش دهید.
- با کودک خود کتاب بخوانید.
- به جای توجه به رفتارهای نامطلوب، به رفتارهای مثبت کودک پاداش دهید.
پیش دبستانی (۳ تا ۵ سال):
- از ایمنی فضای خارج از خانه (تجهیزات زمین بازی، افراد غریبه، خطر غرق شدن و استفاده از دوچرخه) اطمینان حاصل کنید.
- به فرزندتان اجاره دهید در کارهای ساده به شما کمک کند.
- از نظم و انضباط واضح و ثابت استفاده کنید.
- برای فرزندتان کتاب بخوانید و بگذارید تا با شما کتاب انتخاب کند.
دوران میانی کودکی (۶ تا ۸ سال):
- از ایمنی محیط‌های خطرناک اطمینان حاصل کنید و به کودک خود بیاموزید که چگونه از دیگران درخواست کمک کند. همچنین بر فعالیت‌های بدنی کودک خود نظارت داشته باشید.
- درمورد مدرسه و سایر چیزهای مهم در زندگی فرزندتان با او صحبت کنید.
- در فعالیت‌های خانوادگی شرکت کنید.
- شرکت کردن کودک خود را در فعالیت‌های فوق برنامه و سرگرمی‌ها تشویق کنید.
- قوانین ثابتی درمورد استفاده از تلویزیون، تبلت و … وضع کنید.
دوران میانی کودکی (۹ تا ۱۱ سال):
- از ایمنی محیط‌هایی مانند ماشین و فعالیت‌های تفریحی مانند دوچرخه، اسکیت و اسکیت برد اطمینان حاصل کنید.
- قوانینی درمورد تنها ماندن در خانه بعد از مدرسه وضع کنید.
- مطمئن شوید که کودک شما خواب مناسب و کافی دارد.
- به فرزند خود درمورد مسئولیت‌هایی مانند پس انداز پول آموزش دهید.
- دوستان فرزندتان و والدین آنها را بشناسید.
- با فرزندتان درمورد بلوغ، فشارها و رفتارهای پرخطر صحبت کنید.
نوجوانان جوان (۱۲ تا ۱۴ سال):
- از ایمنی در زمینه‌هایی مانند فشار همسالان، بستن کمربند، رفتارهای پرخطر و انتخاب‌های سالم اطمینان حاصل کنید.
- به احساسات، نظرات و علایق نوجوان خود احترام بگذارید.
- بدانید نوجوان شما کجاست و از نظارت خود به عنوان بزرگسال اطمینان حاصل کنید.
- درباره رفتارهای پرخطری مانند رابطه جنسی، مشروبات الکلی و مواد مخدر به طور آشکار صحبت کنید.
- اهداف و انتظاراتی روشن را تعیین کنید.
معرفی ۳ کتاب برای تربیت صحیح فرزند
همانطور که می‌دانید یکی از راه‌های آگاه شدن در مورد اصول تربیت فرزند، خواندن کتاب است. اما باید توجه داشته باشید که انتخاب کتاب در این زمینه بسیار حائز اهمیت است. در ادامه به معرفی سه کتاب در حوزه تربیت کودکان به توصیه روانشناس تیم منکا، خواهیم پرداخت.
کلیدهای پرورش مهارت‌های اساسی زندگی در کودکان و نوجوانان
در این کتاب نویسنده سعی کرده تا مهارت‌های زندگی را که به کودکان می‌آموزد چطور انسان‌های سالم‌تر و بهتری باشند، توضیح دهد. نکات یاد شده در این کتاب به صورت علمی و کاربردی به بررسی این موضوع پرداخته و چند نتیجه رفتار را مورد بررسی قرار داده است.
کلیدهای پرورش خلاقیت هنری در کودکان و نوجوانان
این کتاب از ارزش و تاثیر هنر بر روی کودکان و نوجوانان و روش‌های کاربری و ساده با به کارگیری ابزار هنر برای تقویت خلاقیت در کودکان صحبت می‌کند. کتاب پرورش خلاقیت به والدین دغدغه مند کمک می‌کند تا فرزندانشان را مطابق با نیازهای متنوع جامعه امروزی رشد دهند.
کودک کامل مغز، ۱۲ راهکار شگفت انگیز برای پرورش ذهن در حال رشد فرزندتان
اگر دوست دارند فرزندی را تربیت کنید که به خوبی رشد کرده و در زندگی شخصی خود خوشحال، راضی، مستقل، مسئول و سالم باشد؛ از روابط معنادار لذت ببرد، همدل، دلسوز و مراقب دیگران باشد وهمچنین حرمت نفس داشته باشد، به کارگیری رویکرد مغز کامل را به شما توصیه می‌کنیم. این موضوع در این کتاب به صورت کامل بررسی شده است. کتاب کودک مغز کامل شامل ۱۲ شیوه کاربری ساده درباره اصول تربیت فرزند است تا بتوانید فرزند خود را با موفقیت، لذت و آرامش با دو مغز پرورش دهید.
مرکز استعدادیابی کودک «منکا» معتقد است، هر کودک مانند بوم نقاشی سفیدی است که بخش مهمی از این بوم به دست والدین نقاشی خواهد شد.
تیم منکا در تلاش است با افزایش آگاهی والدین، قدم مهمی در جهت خلق نقاشی هر چه زیباتر بردارد و در این مسیر با ارائه مشاوره توسط متخصصان مجرب و برگزاری دوره های آموزشی اصول تربیت کودک برای والدین و البته با فراهم سازی دوره ها و امکانات ویژه برای استعدادیابی کودکان، والدین آگاه را به بهترین شکل همراهی کند