تلویزیون دیدن کودک
یک عصر جمعه دل‌انگیز در منزل خود را تصور کنید، بدون شک کودکان روی مبل لم داده‌اند و چشمانشان به صفحه روشن تلویزیون دوخته شده است. تلویزیون نسبت به گذشته بخش اصلی‌تر از زندگی خانوادگی را دربرگرفته و منبعی برای سرگرمی، آموزش و آشنایی با دنیای بیرون محسوب می‌شود. اما به همان اندازه که تلویزیون ذهن‌های جوان را مجذوب خود می‌کند، والدین اغلب با این سوالات دست و پنجه نرم می‌کنند که تلویزیون دیدن کودک تا چه حد بی‌خطر است؟ کودکان چه نوع محتوایی را باید دنبال کنند و از همه مهم‌تر آیا تلویزیون دیدن کودک بر روی رشد ذهنی و عاطفی او تاثیر دارد؟ در این وبلاگ به طور مفصل در مورد تلویزیون دیدن کودک توضیح می‌دهیم ، با ما همراه باشید.
ممنوعیت های تماشای تلویزیون برای کودکان
در عصر دیجیتال امروز، مدیریت دوره زمانی تماشای تلویزیون توسط کودکان از همیشه حیاتی‌تر است. ممنوعیت دیدن تلویزیون برای کودک شاید یک راه‌حل سریع به نظر برسد اما یک روش بهتر، مشاوره کودک، برقراری ارتباط موثر با کودک و مشارکت فعال والدین با آنها به بروز عادات سالم‌تر و پیوندهای خانوادگی قوی‌تر منجر می‌شود که کودکان را از تماشای بیش از حد تلویزیون بی‌نیاز خواهد کرد.
تعیین محدودیت در مورد اینکه کودکان چه زمانی و به چه اندازه تلویزیون تماشا کنند، امری ضروری است. محدودیت‌ها به جلوگیری از قرار گرفتن کودکان در معرض محتوای نامناسب و کاهش خطرات مرتبط کمک می‌کند.
همچنین انتخاب این محدودیت‌ها و قوانین کودکان را تشویق می‌کنند تا در سایر فعالیت‌های کاربردی و جمعی شرکت کنند. بنابراین دوران کودکی آنها با کیفیت بهتر و به شکل کامل‌تری طی می‌شود.
تأثیر تلویزیون بر رشد ذهنی و عاطفی کودک
تلویزیون تاثیر زیادی بر سلامت روان کودک دارد، به طوری که تماشای بیش از حد آن یا دیدن محتوای نامناسب به پرخاشگری در کودکان، اضطراب یا بروز مشکل در تشخیص واقعیت از خیال منجر می‌شود.
در مقابل، برنامه‌های آموزشی تلویزیون می‌توانند توانایی خلاقیت، یادگیری و همدلی کودکان را تقویت کنند. به طور کلی نکته کلیدی مربوط به تلویزیون دیدن کودک، رعایت اعتدال و انتخاب دقیق نوع محتوای تصویری برای بچه‌ها است.
سن مجاز تلویزیون دیدن برای کودکان
کارشناسان به طور معمول توصیه می‌کنند که کودکان زیر 2 سال نباید برای مدت طولانی به تماشای تلویزیون مشغول شوند. دیدن هر نوع صفحه نمایش برای مدت طولانی مضر خواهد بود؛ زیرا این مسئله بر رشد مغز کودکان تاثیر منفی دارد و اختلالاتی ایجاد خواهد کرد.
در ضمن بعد از 2 سالگی نیز تلویزیون دیدن کودک باید تحت نظارت والدین بوده و به محتوای متناسب با سن آنها محدود شود. بیشتر باید محتواهای ایمن و مفید را برای سلامت روان کودک کم سن خود انتخاب کنید.
مزایا و معایب تماشای تلویزیون برای کودک
با اینکه تماشای تلویزیون برای کودکان تا حد زیادی مضر به نظر می‌رسد اما ممنوعیت دیدن تلویزیون برای کودک نیز باعث می‌شود بچه‌های از دنیای بیرونی اطراف خود بی‌خبر بمانند. در واقع تلویزیون روشی برای توسعه دانش و آگاهی کودکان است که البته باید در استفاده از آن اعتدال رعایت شود. در جدول زیر برخی از اصلی‌ترین مزایا و معایب تلویزیون دیدن کودک را نام می‌بریم:
| مزایا | معایب |
| قرار گرفتن در معرض محتوای آموزشی | خطر اعتیاد به تماشای تلویزیون |
| تقویت مهارت‌های زبانی و شناختی | بروز سبک زندگی بدون تحرک کافی |
| برانگیختن حس تخیل و کنجکاوی | قرار گرفتن در معرض محتوای خشونت آمیز یا نامناسب |
| کسب اطلاعات مختلف اضافی | اثرات منفی احتمالی بر روی الگوهای خواب و رفتار |
برنامه های مجاز تلویزیونی برای کودکان
والدین باید برنامه‌هایی را برای کودکان خود انتخاب کنند که متناسب با روند رشد بچه‌ها طراحی شده و هیچ تاثیر منفی بر روی ذهن کودکان ندارد. برخی از این برنامه‌های مجاز تلویزیونی برای کودکان را در ادامه ذکر می‌کنیم:
- کارتون‌های آموزشی
- مستندهای طبیعت
- برنامه‌هایی که ارزش‌های اجتماعی مثبت را ترویج می‌دهد
- محتوای عاری از هر نوع رفتار خشونت آمیز
- محتوای به دور از تبلیغات تجاری
تعیین قوانین تلویزیون دیدن برای کودک
زمانی که کلمه قوانین به گوش ما می‌خورد، لیست از بایدها و نبایدهایی به ذهن می‌رسد که به طور واضح و ثابت باید اجرا شوند. در روند تماشای تلویزیون کودکان نیز همین مسئله وجود دارد. به عبارت دیگر تعیین قوانین تلویزیون دیدن کودک یک امر حیاتی محسوب می‌شود.
ناگفته نماند برای تعیین قوانین بهتر و اجرای حتمی آنها، باید کودکان خود را نیز در ایجاد این قوانین مشارکت دهید و مرزهای مشخصی را برای آنها در نظر بگیرید. با این کار کودکان راحت‌تر صلاحدید شما را درک کرده و به قوانین تعیین شده احترام بیشتری می‌گذارند.
برای مثال می‌توانید قانونی مشخص کنید که طی آن بچه‌ها نباید در طول وعده‌های غذایی خود تلویزیون تماشا کنند. همچنین در زمان انجام تکالیف مدرسه و درسی نیز باید از تماشای تلویزیون خودداری کنند. با این کار در واقع شما قوانینی به منظور تعیین محدودیت زمانی روزانه ایجاد خواهید کرد.
مقدار زمان مجاز برای تماشای تلویزیون برای کودکان
آکادمی کودکان توصیه می‌کند که بچه‌های 2 تا 5 ساله نباید بیش از یک تا 2 ساعت در روز به صفحه نمایش‌های باکیفیت نگاه کنند. این امر برای خردسالان و کودکان کم سن صدق می‌کند. مقدار زمان مجاز دیدن تلویزیون برای کودکان بزرگ‌تر به نظر و صلاحدید والدین آنها بستگی دارد.
در نظر داشته باشید، والدین باید با توجه به فعالیت بدنی کودک خود، روند خواب او و سایر مسئولیت‌های درسی که بر عهده کودک است، مقدار زمان مجاز برای تماشای تلویزیون را تعیین کنند.
تفاوت بین تماشای تلویزیون، موبایل و تبلت برای کودک
در حالی که تماشای هر نوع صفحه نمایش بر روی روند رشد ذهنی و اختلالات مغزی کودکان تاثیر دارد اما تلفن‌های همراه و تبلت‌ها صفحه نمایش‌های تعاملی‌تری هستند و زودتر یا بیشتر، حواس کودک را پرت می‌کنند.
همین مسئله باعث می‌شود تا کودکان برای زمان بیشتر و طولانی‌تری از موبایل یا تبلت استفاده کنند. می‌توان گفت تلویزیون در مقایسه با سایر وسایل الکترونیکی، منفعل‌تر است اما به منظور جلوگیری از استفاده بیش از حد از این وسایل و خودداری از تماشای محتوای نامناسب برای کودکان، نظارت والدین امری ضروری محسوب می‌شود. در جدول زیر تفاوت بین تماشای تلویزیون، موبایل و تبلت را به طور خلاصه شرح می‌دهیم:
| ویژگی | تماشای تلویزیون | استفاده از تلفن همراه | استفاده از تبلت |
| نوع فعالیت | مجهول، اغلب تماشا و دیدن | به شدت تعاملی ( اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها) | تعاملی ( برنامه‌های آموزشی و بازی‌ها) |
| اندازه صفحه نمایش | بزرگ | کوچک | متوسط تا بزرگ |
| سیار بودن | جای مشخص و دائمی | قابل حمل و بسیار سیار | قابل حمل |
| میزان کنترل محتواها | راحت برای والدین | به دلیل تنوع اپلیکیشن‌ها نظارت و کنترل سخت است | تا حدودی با استفاده از برنامه‌های مشخص قابل کنترل است |
| میزان اعتیاد آوری | ریسک متعادل | ریسک بالا | ریسک متوسط تا بالا |
| اختلال خواب | اگر قبل از خواب دیده شود، با اختلال همراه است | نور آبی آن باعث اختلال در خواب می‌شود | نور آبی آن خواب را بهم می‌ریزد |
نشانه‌های وابستگی یا اعتیاد کودک به تلویزیون
در صورتی که به کودک وابسته به تلویزیون اجازه تماشای این صفحه نمایش را ندهید، شاهد رفتارهای مختلفی خواهید بود؛ زیرا این روند باعث تحریک کودک می‌شود. اگر فرزند خود را از تماشای تلویزیون منع کردید و با رفتارهای زیر مواجه شدید، به طور حتم فرزند شما به تماشای این دستگاه اعتیاد پیدا کرده است:
- بی‌توجهی به تکالیف درسی
- بی‌اهمیت شدن نسبت به کارهای خانه
- گوشه گیری اجتماعی
- بروز مشکل در تمرکز داشتن بر فعالیت‌های غیر مرتبط با تلویزیون
بروز هر یک از این نشانه‌ها به وابستگی ناسالم فرزند شما به تلویزیون یا حتی سایر صفحه نمایش‌ها اشاره دارد. البته نگران نباشید راهحلهایی نیز برای کنترل این امور در دست است.
راهکارهایی برای جایگزین کردن فعالیت‌های مفید به جای تلویزیون
در این بخش برخی از راهکارهای مناسب برای جایگزینی تماشای تلویزیون را به طور خلاصه نام می‌بریم. فراموش نکنید نقش پدر در تربیت فرزند نیز می‌تواند تاثیر مثبتی بر کنترل میزان تماشای تلویزیون در کودکان داشته باشد.
به زبان ساده مشارکت در فعالیت‌های مشترک باعث ایجاد پیوند میان اعضای خانواده می‌شود و وابستگی کودکان به صفحه نمایشی همانند تلویزیون را کمک می‌کند.
- ایجاد سرگرمی‌های فعال
- دعوت کودک به مطالعه
- انجام ورزش‌های مختلف
- برانگیختن حس هنردوستی در کودک
- علاقه مند کردن او به صنایع دستی و ایجاد کاردستی
- انجام بازی‌های خانوادگی
سخن پایانی
دیدن تلویزیون اگر عاقلانه مدیریت شود، روشی ارزشمند و موثر در تربیت کودکان خواهد بود. منع کردن کودکان از تماشای تلویزیون بدون ارائه یک جایگزین بهتر، نتیجه معکوس دارد اما با ارتباط موثر و تعیین قوانین متعادل والدین می‌توانند رابطه‌ای سالم بین فرزندان خود و رسانه‌ها ایجاد کنند.
برای دریافت راهنمایی شخصی و مشاوره با کودکان خود، از منابع معتبری همانند تیم منکا کمک بگیرید. این تیم دارای متخصصانی است که در عبور از چالش‌های فرزند پروری در عصر دیجیتال به شما کمک می‌کنند.
سوالات متداول
1. چه قوانینی برای مشاهده تلویزیون برای کودکان تعیین کنیم؟
محدودیت‌های زمانی مشخصی تعیین کنید، برنامه‌های متناسب با سن فرزند خود را در نظر بگیرید و او را از تماشای تلویزیون به هنگام صرف غذا یا انجام تکالیف منع کنید.
2. کودکان از چه سنی برای تلویزیون دیدن مجاز هستند؟
کودکان زیر 2 سال باید از تماشای تلویزیون خودداری کنند و پس از 2 سالگی نیز تماشا با محدودیت و تحت نظارت والدین امکان‌پذیر است.
3. آیا تلویزیون برای کودکان زیر ۲ سال مضر است؟
بله شاید در رشد مغز و مراحل اولیه یادگیری آنها اختلال ایجاد کند.
4. چه مدت زمان تماشای تلویزیون در روز برای کودکان بی‌خطر است؟
یک تا 2 ساعت برنامه با کیفیت برای سنین 2 تا 5 سال متعادل است.
5. آیا والدین باید در زمان تماشای تلویزیون کنار کودک بنشینند؟
بله، تماشای همزمان والدین و کودکان به نظارت بر محتوا کمک می‌کند و ارتباط موثری بین کودکان و آنچه تماشا می‌کنند، ایجاد می‌شود.
6. بین تلویزیون و بازی با موبایل، کدام برای کودک ضرر بیشتری دارد؟
موبایل اعتیاد آور تر است و باعث می‌شود کودکان برای مدت طولانی از آن استفاده کنند، بنابراین اغلب خطر بیشتری به همراه دارد.
7. چطور می‌توانیم کودک را از تلویزیون جدا کنیم بدون اینکه ناراحت شود؟
جایگزین‌های جذابی همانند بازی در فضای باز، مطالعه یا بازی‌های خانوادگی از ناراحتی کودکان بعد از جدایی از تلویزیون جلوگیری می‌کنند.
8. آیا تماشای برنامه‌های تلویزیونی خشونت‌آمیز، پرخاشگری کودکان را افزایش می‌دهد؟
بله، قرار گرفتن در معرض محتوای خشونت آمیز با افزایش پرخاشگری و مشکلات رفتاری مرتبط است.
