چگونه رفتارهای بد کودکمان را اصلاح کنیم؟

گاهی اوقات رفتارهای مخرب و منفی کودکانمان راهی را جز تقویت منفی برای ما باقی نمی­گذارند. نظر شما چیست؟ با یک نوجوان عصبانی، کودکی که دائما فریاد می­زند و گریه می­کند یا از خواسته ­های ما سرپیچی دارد، چه رفتار و عکس­ العملی باید داشت؟ هیچ پدر و مادری دوست ندارد در چنین موقعیتی قرار بگیرد و نکته اصلی این است که فریاد زدن و خشونت فیزیکی هرگز کمکی به بهتر شدن سلامت روان در کودکان نخواهد کرد. با ما همراه باشید تا به نکاتی برای اصلاح رفتارهای بد کودکان بپردازیم.

یکی از نقش ­های شما به عنوان والدین، این است که رفتارهای مناسب را به کودک خود آموزش داده و رفتارهای منفی او را اصلاح کنید. اما همه ­ی اینها اموری هستند که مستلزم زمان و حوصله می­ باشند. اما، از این جهت دارای اهمیت هستند که به یادگیری استراتژی­ های انضباطی موثر و سالم کمک خواهند کرد.

والدین هرگز قصد فریاد زدن یا تنبیه بدنی کودکان خود را ندارند. پروفسور کلاور می­گوید: ما در واقع این کار را انجام می­دهیم، زیرا استرس بالایی را تجربه نموده و راه دیگری را نیز در اختیار نداریم.

شواهد واضح است: فریاد زدن و تنبیه جسمانی جواب نخواهند داد و در درازمدت می­تواند آسیب بیشتری نسبت به فایده داشته باشند. فریاد زدن و کتک زدن مکرر حتی می­تواند بر کل زندگی کودک تأثیر منفی بگذارد. چنین رفتارهایی در صورت تداوم و تبدیل به یک الگوی رفتاری با «استرس سمی» که ایجاد می‌کنند، می‌توانند منجر به پیامدهای منفی مانند افزایش احتمال ترک تحصیل، افسردگی، مصرف مواد مخدر، خودکشی و بیماری‌های قلبی شوند.

پروفسور کلاور می­گوید: «مثل این است که بگوییم: این دارو، به شما هیچ کمکی نمی­کند و حتی در صورت مصرف شما را بیمار نیز خواهد کرد. “وقتی می­دانیم روشی کار نمی­کند و فاقد اثربخشی است، بهتر است که به دنبال رویکردی متفاوت باشیم.”

رویکرد انضباط مثبت، به جای تنبیه و بیان آنچه نباید انجام داد، بر ایجاد یک رابطه موثر با فرزندان و تعیین انتظارات پیرامون رفتار تأکید دارد.

در اینجا نکاتی از آکادمی اطفال آمریکا (AAP) در مورد بهترین روش­‌های کمک به کودکان در یادگیری رفتار قابل قبول در حین رشد آورده شده است.

AAP استراتژی­های انضباط مثبت را که به طور موثر به کودکان چگونگی مدیریت رفتار خود را آموخته، آنها را از آسیب دور نگه داشته و در عین حال رشد سالم را ارتقا می­دهد، توصیه کرده است. این استراتژی­ها شامل موارد زیر هستند:

رفتار درست و نادرست، تفاوت آنها و علت درستی و نادرستی هر کدام را به آرامی و به صورت قابل درک برای کودک خود توضیح دهید. الگوهایی از رفتارهایی که دوست دارید در فرزندان خود ببینید، برای آنها تبیین کرده و در صورت نیاز الگوسازی نمایید. برای اینکه بتوانید راحت تر و موثر تر با کودکتان حرف بزنید پیشنهاد میکنم این مقاله از منکارا بخوانید:

چگونه با کودکمان حرف بزنیم؟

محدودیت ها را تعیین کنید. قوانین واضح و ثابتی داشته باشید که فرزندانتان بتوانند در مسیر انجام تمامی امور از آنها پیروی کنند. حتماً این قوانین را با عباراتی که برای سن آنها قابل درک است توضیح دهید.

عواقب رفتارها را تدوین نموده و اجرا نمایید. با آرامش و قاطعیت عواقب رفتارهای درست و نادرست را توضیح دهید. به عنوان مثال، به کودک خود بگویید که اگر اسباب‌بازی‌هایش را جمع­ آوری و مرتب نکند، برای باقی روز اجازه بازی کردن با آنها را نخواهد داشت. برای پیگیری عواقب رفتارهای اوآماده باشید. هرگز با رفتارهایی نظیر، پس دادن آنها پس از چند دقیقه یا حذف تقویت منفی، تسلیم نشوید. اما به یاد داشته باشید، هرگز چیزی را که فرزندتان واقعاً به آن نیاز دارد، مانند یک وعده غذایی، از از او دریغ نکنید.

به صورت فعال به کودک خود گوش دهید. گوش دادن مهم است. اجازه دهید فرزندتان قبل از داوری و قضاوت در مورد رفتار، داستان را تمام کند. مراقب مواقعی باشید که رفتار نادرست الگویی دارد، مثلاً اگر حسادت در کودک تان وجود دارد، با فرزند خود در مورد این موضوع صحبت کنید، نه اینکه فقط عواقب آن را بیان کنید.

توجه خود را به آنها معطوف کنید. قوی‌ترین ابزار برای نظم و انضباط مؤثر، توجه است – برای تقویت رفتارهای خوب و دلسرد کردن کودک از رفتارهای منفی، به رفتارهای مثبت توجه کنید. به یاد داشته باشید، همه کودکان بیش از هر چیزی توجه والدین خود را می­خواهند.

زمان عدم پاسخ­دهی را بدانید. تا زمانی که کودک شما کار خطرناکی انجام نمی­دهد و برای رفتار خوب توجه زیادی را جلب کرده است، نادیده گرفتن رفتار بد می­تواند راهی موثر برای جلوگیری از آن باشد. نادیده گرفتن رفتار بد همچنین می­تواند پیامدهای طبیعی اعمال را به کودکان بیاموزد. به عنوان مثال، اگر کودک شما به عمد بیسکوییت­های خود را روی زمین بیندازد، به زودی دیگر بیسکوییتی برای خوردن نخواهد داشت. اگر اسباب بازی خود را پرتاب کند و بشکند، نمی ­واند با آن بازی کند. طولی نخواهد کشید که او یاد می­گیرد که رفتارهای نادرستش دارای عواقب منفی بر خود او و دیگران هستند.

برای دردسر آماده باشید. برای موقعیت­هایی که ممکن است فرزندتان رفتار مشکل­ آفرینی را از خود بروز دهد، از قبل برنامه­ریزی کنید. آنها را برای فعالیت­ های آینده و چگونگی رفتارهایشان آماده کنید.

گاهی اوقات کودکان به دلیل بی­حوصلگی یا نداشتن زمان خالی بهتر رفتار خواهند کرد. امور و فعالیت­های متنوع دیگری برای فرزندتان پیدا کنید.

از وقفه زمانی استفاده کنید. زمانی که کودک قانون خاصی را زیر پا می­گذارد، تایم اوت (وقف) می­تواند مفید باشد. این ابزار نظم و انضباط، با هشدار دادن به کودکان که اگر این کار (کار نادرست) را متوقف نکنند، به آنها وقفه می‌دهند، به آنها یادآوری می­شود که کار نادرست با وقفه و نادیده گرفته شدن و در واقع محروم شدن از شرایط مطلوب و خوشایند همراه خواهد بود. مدت زمان مورد نظر را تنظیم کنید (۱ دقیقه برای هر سال مناسب است). این روش را در مورد کودکان زیر ۳ سال اجرا نکنید. شما می ­وانید به کودک بگویید: «به تایم اوت بروید و زمانی که احساس کردید آماده هستید و بر رفتار خود کنترل دارید، برگردید». این استراتژی که می­تواند به کودک کمک کند تا مهارت­های خود مدیریتی را آموخته و تمرین کند، برای کودکان بزرگتر و نوجوانان نیز به خوبی عمل خواهد کرد.