ویژگی والدین کنترلگر، روش های کنترل و آسیب هایی که به فرزندانشان وارد می کنند

والدین کنترل­گر تلاش می­کنند تا تمام جنبه های زندگی کودک خود را هدایت کنند، از کودک انتظار فرمان­برداری بی چون و چرا دارند، و حریم خصوصی بسیار محدودی برای کودکان قائل هستند. این رفتارها به طور جدی تحول کودک و نگاه آنها را به رابطه، تصمیم گیری ها و تحلیل مشکلات تحت تاثیر قرار می­دهند. آگاهی از ویژگی­ های والدین کنترل­گر و شناسایی به هنگام ارتباطات آسیب زا از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

مهمترین ویژگی های والدین کنترل گر

والدین کنترل­گر محیط کودک را به گونه ای کنترل و دستکاری می کنند که منجر به حذف تمام چالش ­های پیش­رو و مهم در جریان رشد و یادگیری مهارت­های گوناگون می­گردد. نشانه­های والدین کنترل­گر، نظیر تنبیهات سخت و یا باقی گذاشتن حریم خصوصی اندک می باشد. لازم است بدانید در صورت تکرار این رفتارها  در طول نسل­های متمادی، ممکن است آنها به عنوان رفتارهای طبیعی یک والد دلسوز، تلقی شوند.

گاهی اوقات این رفتارها به دلیل عشق و نگرانی ایجاد می شوند، چرا که والدین مدام در تلاش هستند تا کودک خود را از هرگونه رنج و غم احتمالی محافظت نمایند. اما بایستی توجه داشت که کنترل­گری بیش از آنکه نقش محافظت کنندگی داشته باشد، تاثیرات منفی بسزایی بر کودک خواهد گذاشت.

در اینجا به چند مورد از نشانه های والدین کنترل­گر اشاره خواهیم داشت:

دخالت در تمامی امور:

والدین کنترل­گر در تمامی امور کودک از جمله تحصیلی، شغلی و زندگی شخصی و اجتماعی دخالت مستقیم و غیرمستقیم دارند.

کاربرد تکنیک ­های دستکاری:

والدین کنترل­گر عموما برای کنترل فرزندان خود از دستکاری هیجانی استفاده می­کنند. به طور مثال، این والدین دائما به فرزندان خود خاطر نشان می­سازند که بخاطر تمام محبت ها و فداکاری هایی که برای کودک کرده­اند، همواره مدیون آنها هستند، یا اینکه چقدر برای بزرگ کردن آنها زحمت کشیده­اند و همواره به آنها بدهکار خواهند بود.

عشق مشروط:

نشانه ­ی دیگر والدین کنترل­گر داشتن عشق مشروط نسبت به کودک است. عشق این والدین هرگز نامشروط و بدون انتظار نخواهد بود. نمونه ای از این رفتار آن است که کودک تنها و تحت شرایطی که کار درستی انجام دهد یا نمره­ی خوبی در مدرسه کسب نماید، او را تحسین و تشویق خواهند نمود.

درخواست فرمان­برداری بی قید و شرط:

در خانه ای که والدین کنترل­گر هستند، قوانین سخت، اجباری و غیر منعطف وضع و اجرا خواهد شد. در چنین شرایط کودک احساس فشار بالایی را تجربه نموده و هرگز فرصت تجربه­ی فضای امن و آزاد فرزندپروری را نخواهد داشت.

تنبیهات سختی که با عمل کودک متناسب نیستند:

والدین کنترل­گر معمولا گذشت و بخشش بسیار پایین و محدودی دارند. این والدین هر عمل اشتباهی را مورد تنبیه قرار داده و دائما به دنبال سرزنش، توهین، تحقیر و تصحیح فرزند خود هستند.

فقدان همدلی و احترام:

والدین کنترل گر در ایجاد فضای همدلانه و انعکاس احساس به کودکان خود دچار ضعف جدی هستند. آنها ممکن است بگویند، “اتفاق خاصی نیفتاده، تو خیلی شلوغش کردی”، یا “کار خاصی نکرد، باید بهتر از اینا عمل کنی”.

فقدان فضا برای رشد فردی:

در چنین خانواده ای کودکان امکان شکل دادن دیدگاه شخصی، باورها و ارزش­ها، احساس فردیت و منیت را نخواهند داشت. تمام آنچه فراهم می­شود، امکان پیروی بی چون و چرا از افکار و خواسته های والد است.

فراهم کردن حریم خصوصی محدود:

والدین کنترل گر بر این باور است که کودک باید تمامی مسائل و فعالیت­های خود را با والد در میان بگذارد و هیچ جنبه­ای از زندگی او خصوصی نمی باشد. در نتیجه والدین کنترل­گر دائما در حال تفتیش زندگی کودک خود و بازجویی درباره امور مختلف او است.

انتقادگری دائمی و پرسش­گری درباره تک تک رفتارها و تصمیمات:

از نظر والدین کنترل­گر تمام تصمیمات کودک اشتباه است، مگر آنکه آنها با آن تصمیم موافق باشند، حتی اگر این تصمیم تاثیری بر آنها نداشته و یا ارتباطی به آنها نداشته باشد.

استانداردهای غیر قابل دسترس یا کمال گرایانه:

بسیاری از والدین کنترل­گر کودکان خود را به سمت تصمیمات کمال گرایانه، اهداف متعالی و بسیار بالاتر از سطم سنی و توانایی آنها سوق می­دهند. و از این طریق کودک خود را به سمت کمال­گرایی منفی و نامطلوب هدایت می­کنند.  شما والد آگاه می توانید با مراجعه به صفحه اینستاگرم موسسه استعدادیابی کودکان منکا محتواهای آگاه کننده و ارزشمند در خصوص رفتار مناسب یک والد اگاه در برابر فرزندان خود را مطالعه کنید . هم چنین شما می توانید با مراجعه به وب سایت منکا، اقدام به رزرو وقت مشاوره با مشاوران با تجربه منکا کنید.

انواع والدین کنترل­گر

انواع مختلفی از کنترل گری والدین وجود دارد که تنظیم احساسات، هیجانات و سلامت روان­شناختی کودک و نوجوان را در طول مدت تحت تاثیر خود قرار می­دهد. در نتیجه، کاربرد تکنیک­های متناسب با سن جهت تشویق استقلال و خودکارآمدی، ایجاد مهارت­های حل مساله، و افزایش توانایی مدیریت استرس از موارد بسیار ضروری در مورد این کودکان به حساب می آید.

سه نوع کنترل گری از سوی والد وجود دارد:

      کنترل رفتاری:

کنترل رفتاری به تلاش والدین در جهت تنظیم و نظارت بر رفتار کودک اشاره دارد. کنترل رفتاری نامناسب فرصت­های کودک را در جهت ایجاد استقلال، خودکارآمدی و رشد هیجانات و روابط و تعاملات اجتماعی محدود خواهد ساخت.

      کنترل روان­شناختی:

این سبک از کنترل شامل بکارگیری روش­های دستکاری جهت کنترل یا ایجاد فشار بر کودک در جهت مورد انتظار والد است، روش­هایی نظیر ایجاد احساس گناه، شرم، رهاشدگی، طرد هیجانی، و احساسات خارج از دسترس شامل دستکاری روان­شناختی هستند.

      فرا والدگری:

در چنین سبک کنترل­گری والد با سطوح بالایی از محبت، گرمی، حمایت و کنترل، فضای خانوادگی ایجا می­کند که کودک احساس استقلال و فردیت بسیار محدودی را در آن تجربه خواهد نمود.

تاثیرات والدین کنترل­گر

رفتارهای کنترل گرانه والدین موجب فقدان استقلال و خودکارآمدی در زندگی فرد خواهد گشت. کودک در چنین موقعیتی خود را به دام افتاده و تحت فشار احساس کرده و توانایی برای اخذ تصمیمات و انتخاب­های فردی نخواهد داشت. او دائما در حال تقلا برای دستیابی به استانداردهای غیر واقعی والد، راضی نگه داشتن او، و امتناع از مواجهه با نیازهای واقعی خود است. متاسفانه، این رفتارها و اصول احتمالا تا دوران بزرگسالی نیز با کودک همراه خواهند بود.

اثرات احتمالی والدین کنترل گر بر کودکان شامل موارد زیر است:

•       اضطراب دوران کودکی
•       افسردگی دوران کودکی
•       عدم امنیت هیجانی
•       وابستگی به جای دلبستگی
•       نافرمانی و سرکشی
•       بزهکاری و خلافکاری
•       رفتارهای پرخاشگرانه
•       خودپنداره منفی
•       عزت نفس پایین
•       تنظیم هیجانی ضعیف
•       توانایی محدود در بازشناسی هیجانات و احساسات
•       مهارت­های مقابله ای ناکارآمد

چگونه والدین کنترلگری نباشیم؟

یادگیری چگونگی  کنار آمدن با والدین کنترل گر و به حداقل رساندن اثرات منفی آنها، نیازمند زمان، صبر و ثبات بالایی است. ایجاد تغییرات سالم مولفه ی اصلی برای حفظ سلامت عاطفی همراه با تدوین انتظارات واقع بینانه و یادآوری اینکه چرا از این استراتژی های مقابله ای استفاده می­کنید امری کاملا ضروری است.

در اینجا چند نکته برای مواجهه با والدین کنترل­گر ارائه شده است:

تصدیق و پذیرش مشکل:

شناخت رفتارهای کنترل‌­گرانه­ی والدین به موازات شناسایی دیدگاه و نقطه نظر آنها، به شما قدرت ایجاد تغییرات را خواهد داد. شما بایستی بپذیرید که نمی توانید خود را به عنوان والد به سرعت و سادگی تغییر دهید. با این حال، شما می­توانید واکنش ها، مرزبندی ها و روابط خود را با به مرور زمان تغییر داده و کنترل کنید.

ایجاد مرزبندی­­ های مشخص و روشن:

تعیین حد و مرز با کودک و پیروی از این حدود و مرزبندی ها امری بسیار مفید است. انجام این کار فرصتی را برای شما فراهم می آورد تا با مشورت خود کودک این مرزها را تدوین نموده و قوانین ناظری را برای اجرای آنها در نظر بگیرید. بخش مهمی از تعیین این مرزبندی­ها این است که در صورت تخطی از آن، عواقبی را نیز برای آنها در نظر بگیرید.

ایجاد  سیستم حمایتی کارآمد:

برقراری ارتباط با افرادی که مشکلات مشابهی را تجربه کرده‌اند، می‌تواند باعث آرامش و کاهش احساس تنهایی و انزوای شما شود. علاوه بر این، یک سیستم حمایتی سالم از افرادی که به آنها اعتماد دارید، شما را به ایجاد مرزبندی­های سالم هدایت خواهد کرد. شما می­توانید به یک گروه والدین حمایتی آنلاین بپیوندید و از این طریق این حمایت روانی و اجتماعی را برای خود فراهم نمایید.

فضایی برای رویارویی و تفسیر احساسات خود ایجاد کنید:

استراحت کردن یا ایجاد فضایی برای تسکین و تجربه آرامش یک مهارت مقابله­ای سالم است. این فضا ممکن است شامل پیاده‌روی، محدود کردن ارتباطات و تعاملات یا تماس‌های تلفنی غیر ضروری یا آسیب زا یا جابه‌جایی از محل کار یا زندگی خود باشد.

نبرد پیش رو را بپذیرید:

پا گذاشتن به این فرآیند می­تواند بسیار طاقت فرسا باشد. شما به عنوان والد تصمیم گرفته اید تا این روند اشتباه خود را بازسازی و ترمیم نمایید، بنابراین بایستی دشواری­های پیش روی آن را نیز بپذیرید و قدم­های اول را آرام آرام بردارید.

از مهارت های ارتباطی سالم استفاده کنید:

استفاده از جملات «من» پاسخ‌های دفاعی ایجاد می‌کند و گوش کردن بی­طرفانه را در کودک متوقف می­نماید. به جای گفتن «تو این احساس را به من دادی»، سعی کنید بگویید «وقتی اینطوری احساس می‌کردم…»، همچنین، برای ارتباط با کودک خود برای خودتان حد و مرزهایی را تعیین کنید، فعالیت هایی مانند فریاد زدن، جیغ زدن، یا تکرار اشتباهات گذشته، تحقیر، انتقاد و سرزنش ممنوع است.

بهبود سلامت هیجانی:

بهبود عزت نفس شما می­تواند به شما این اطمینان را بدهد که دست به انتخاب­ها و رفتارهای سالمی زده­اید. این کار همچنین می­تواند به کشف و تثبیت خود واقعی شما نیز کمک کند.

محدود کردن افشاگری ­ها:

شما هیچ تعهدی برای به اشتراک گذاشتن تمام جزئیات زندگی خود با کودک و متقبلا دریافت تمام اطلاعات از سوی آنها، ندارید. برای جلوگیری از پیشنهادات ناخواسته، سرزنش­ها یا بازخوردهای منفی، افشاگری­ها را کاهش دهید.  این کار موجب ایجاد و حفظ حریم خصوصی دوطرفه خواهد شد.

نتیجه گیری:

آگاهی از رفتارهای والدین کنترل گر در قبال فرزندان اهمیت زیادی دارد. این آگاهی به والدین کمک می‌کند تا بهترین روش‌ها را برای تربیت فرزندان خود انتخاب کنند و از ایجاد مشکلات روانی و اجتماعی برای فرزندان جلوگیری کنند. والدین کنترل گر ممکن است با رفتارهای خود، احساسات فرزندان را زیر فشار قرار دهند و باعث ایجاد اضطراب، افسردگی و کمبود اعتماد به نفس در آنها شوند.

 آگاهی از رفتارهای والدین کنترل گر به والدین کمک می‌کند تا بهترین روش‌ها برای ارتباط موثر با فرزندان خود را بیابند و به آنها احترام بگذارند. موسسه استعداد یابی منکا، با شعار طرحی هوشمندانه بر بوم نقاشی بکر کودکان، اقداام به برگزاری دوره های اموزشی در راشتای آگاهی رسانی هر چه بهتر و بیشتر  برای والدین می کند. بر اطلاع از زمان و شرایط دوره ها صفحه اینستاگرم منکا را دنبال کنید.