تماشای کودکتان که با آرامش انگشت شست خود را میمکد، یکی از آن لحظات دلگرمکننده است که حس خوب مادر بودن را دوبرابر خواهد کرد. با این حال، بسیاری از والدین نیز از خود میپرسند: “آیا این طبیعی است یا باید نگران باشم؟” مکیدن انگشت در نوزاد یک رفتار رایج است، اما اغلب سوالاتی در مورد دلایل پشت آن، اثرات بالقوه و اینکه آیا به درمان نیاز دارد، مطرح میکنند. این راهنما به شما کمک میکند تا این رفتار، پیامدهای آن و نحوه واکنش مثبت و صحیح به عنوان والدین را درک کنید.
چرا نوزادان انگشت خود را میمکند؟
مکیدن انگشت در نوزاد یک رفلکس طبیعی است. حتی قبل از تولد، نوزادان در رحم مکیدن را تمرین میکنند و این روش، عضلات مورد نیاز آنها برای تغذیه را توسعه میدهد. پس از تولد، مکیدن انگشت شست به عنوان نوعی آرامشبخش محسوب میشود.
برای بسیاری از نوزادان، مکیدن انگشت شست، راحتی، امنیت و راهی برای کشف محیط اطرافشان فراهم میکند. همچنین یک عمل آشنا است که میتواند به آنها کمک کند در لحظات پر استرس، گرسنگی یا خستگی آرام شوند.
دلایل مکیدن انگشت در نوزادان
دلایل مختلفی وجود دارد که چرا کودک شما به مکیدن انگشت شست روی آورده است. یک سوال رایج در بین والدین: مکیدن انگشت شست نوزاد نشانه چیست؟ اغلب ترکیبی از رفلکسهای طبیعی، رفتار آرامشجویانه و رشد عاطفی را نشان میدهد تا یک مشکل رفتاری. در بخشهای بعدی این دلایل را شرح میدهیم.
تامین آرامش خود
نوزادان اغلب انگشت شست خود را میمکند تا احساس امنیت کنند، به خصوص در هنگام تغییر، جدایی از والدین یا موقعیتهای استرسزا.
کسل بودن یا عادت
برخی از نوزادان انگشت شست خود را صرفاً از روی عادت یا وقتی که کاری ندارند، میمکند. به خصوص وقتی که دستهایشان آزاد است و چیزی برای مشغول کردن آنها وجود ندارد. با گذشت زمان، این کار میتواند به یک روال آرامشبخش تبدیل شود که به آنها کمک میکند تا وقت خود را بگذرانند یا با خودشان سرگرم باشند.
گرسنگی یا ناراحتی ناشی از دندان درآوردن
مکیدن انگشت شست میتواند به طور موقت درد دندان درآوردن یا درد گرسنگی را تسکین دهد. نوزادان ممکن است برای تسکین ناراحتی جزئی به مکیدن انگشت شست روی آورند.
خواب سریعتر
بسیاری از نوزادان از مکیدن انگشت شست برای خوابیدن کمک میگیرند. در واقع، گاهی الگوی مکیدن انگشت در نوزاد به هنگام خواب، نشان دهنده خواب ناکافی در کودکان است.
بهبود تنظیمات عاطفی
نوزادان ممکن است از مکیدن انگشت شست برای مقابله با احساساتی مانند ناامیدی یا ناراحتی استفاده کنند که گاهی اوقات منعکس کننده نیازهای عاطفی آنها است.
آیا مکیدن انگشت در نوزادان مضر است؟

در بیشتر موارد، مکیدن انگشت در نوزاد بیضرر است، به خصوص در نوزادان زیر ۴ سال. این عمل عموماً بر رشد دندانها یا فک در نوزادان کوچکتر از این سن تأثیری ندارد. با این حال، مکیدن مداوم انگشت شست پس از اوایل کودکی میتواند:
- بر روی تراز دندانها تأثیر بگذارد و منجر به اوربایت یا نامرتبی دندانها شود.
- شکل دهان یا فک را تغییر دهد.
- باعث سوزش یا عفونت پوست در اطراف انگشت شست شود.
بنابراین، اگرچه مکیدن گاه به گاه انگشت شست معمولاً طبیعی است، اما مکیدن طولانی مدت یا تهاجمی به توجه و حتی درمان نیاز دارد.
اثرات مثبت مکیدن انگشت برای نوزاد
اگرچه مکیدن انگشت در نوزاد اغلب منفی دیده میشود اما این کار میتواند اثرات مثبتی نیز برای نوزادان به همراه داشته باشد. درک این مزایا به والدین کمک میکند تا به جای نگرانی غیرضروری، همان طور که از شیر گرفتن کودک خود را با صبر و حوصله انجام دادند، به ترک این عادت نیز کمک کنند.
|
اثرات مثبت |
توضیحات |
|
آرامشبخشی و آسایش عاطفی |
به نوزادان کمک میکند تا در هنگام استرس یا اضطراب خود را آرام کنند. |
| کمک به خواب کافی در کودکان |
میتواند به خوابیدن و در خواب ماندن کمک کند |
|
تمرین رشد دهان |
عضلات دهانی مورد استفاده برای تغذیه را تقویت میکند |
چگونه بفهمیم که مکیدن انگشت به مشکلی تبدیل شده است؟

نشانههایی که مکیدن انگشت شست مشکلساز را اعلام میکنند، عبارت هستند از:
- ادامه بیش از ۴ تا ۵ سالگی
- ایجاد مشکلات دندانی یا گفتاری قابل مشاهده
- منجر به عفونت، آسیب پوستی یا درد مزمن
- ایجاد اختلال در فعالیتهای روزانه یا تعاملات اجتماعی
اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، مهم است که از یک متخصص اطفال یا متخصص رشد کودک راهنمایی بگیرید.
راهکارهایی برای جلوگیری از مکیدن انگشت
اگر مکیدن انگشت شست مکرر یا نگرانکننده شد، والدین میتوانند راهکارهای ملایمی را امتحان کنند.
پرت کردن حواس کودک
اسباببازیها، فعالیتهای حسی یا بازیهای دستی را برای سرگرم کردن دستهای کودک خود ارائه دهید. بازیهای ساده، چیدن بلوکها یا اشیاء رنگارنگ تمرکز او را از مکیدن انگشت شست منحرف میکند.
جایگزینهای آرامشبخش
برای آرامش، یک پتوی نرم، دندانگیر یا پستانک به او بدهید. این جایگزینها به کودک شما آرامشی میدهند که او بدون تکیه صرف بر مکیدن انگشت، به دنبالش است.
تشویق کردن
وقتی کودک در برابر میل به مکیدن انگشت شست خود مقاومت میکند، او را تشویق و تحسین کنید. تأیید کلامی، کف زدن ملایم یا پاداشهای کوچک، او را به اتخاذ رفتارهای آرامشبخش جایگزین ترغیب میکند.
از تنبیه خودداری کنید
هرگز سرزنش یا تنبیه نکنید، زیرا این کار میتواند اضطراب را افزایش داده و رفتار را بدتر کند. به طوری که مکیدن انگشت شست را به عنوان یک مکانیسم مقابله تقویت خواهد کرد. در عوض، با آرامش و حمایت پاسخ دهید.
آیا مکیدن انگشت در نوزادان به درمان نیاز دارد؟
در بیشتر موارد، مکیدن انگشت در نوزاد به درمان نیازی ندارد. دندانپزشکان و پزشکان اطفال معمولاً توصیه میکنند تا بزرگتر شدن کودک صبر کنید؛ زیرا بسیاری از آنها به طور طبیعی این عادت را به تنهایی ترک میکنند. درمان فقط در صورتی توصیه میشود که:
- مکیدن انگشت شست پس از سن پیشدبستانی ادامه یابد
- تأثیر واضحی بر دندان یا گفتار داشته باشد
- کودک در اثر این عادت دچار عفونت یا مشکلات پوستی شود
گزینههای درمانی ممکن است شامل مداخلات رفتاری، وسایل دندانپزشکی یا مشاوره با متخصص اطفال باشد.
سخن پایانی
مکیدن انگشت شست در نوزادان یک رفتار طبیعی و اغلب مفید است، به خصوص در چند سال اول زندگی. به عنوان والدین، درک اینکه چرا فرزندتان انگشت شست خود را میمکد و نظارت بر مشکلات احتمالی به شما کمک میکند، تا با صبر و مراقبت پاسخ دهید.
اگر احساس سردرگمی میکنید، متوجه مشکلات مداوم میشوید یا صرفاً به دنبال راهنمایی حرفهای هستید، از جستجو برای کمک دریغ نکنید. مادران میتوانند از طریق منابعی مانند منکا، طیف وسیعی از نگرانیها از جمله سلامت عاطفی و رشد کودک خود را از بین ببرند.
سوالات متداول
1. چگونه به نوزاد خود کمک کنیم تا از مکیدن انگشت دست بردارد؟
با ارائه حواسپرتیهای ملایم مانند اسباببازی، دندانگیر یا وسایل آرامشبخش شروع کنید. وقتی کودک شما انگشت شست خود را نمیمکد، توجه مثبت نشان دهید و از سرزنش یا تنبیه خودداری کنید.
2. آیا مکیدن انگشت در نوزادان طبیعی است؟
بله، مکیدن انگشت شست در نوزادان کاملاً طبیعی است. این یک رفلکس غریزی به حساب میآید که به نوزادان کمک میکند احساس امنیت و آرامش داشته باشند.
3. چه زمانی باید نگران مکیدن انگشت در نوزادان باشیم؟
فقط در صورتی باید نگران باشید که مکیدن انگشت شست تا بعد از ۴ سالگی ادامه یابد یا اگر متوجه تغییراتی در دندانها، تراز فک یا گفتار کودک خود شوید.
4. چطور میتوانم به نوزادم کمک کنم تا از مکیدن انگشت دست بردارد؟
صبور و حامی باشید. از تشویق ملایم استفاده کنید، کودک خود را در بازیهای عملی شرکت دهید و جایگزینهای آرامشبخش ارائه دهید.
5. آیا مکیدن انگشت در نوزاد به رشد دندانها آسیب میزند؟
مکیدن گاه به گاه انگشت شست در دوران نوزادی به رشد دندانها آسیبی نمیرساند. با این حال، مکیدن مداوم یا شدید پس از ۴ سالگی میتواند به مشکلات دندانی مانند اوربایت یا نامرتبی دندانها منجر شود.
6. آیا باید از مکیدن انگشت جلوگیری کنیم؟
نیازی به جلوگیری از مکیدن انگشت شست در نوزادان نیست، این یک بخش طبیعی از رشد اولیه است.
7. آیا مکیدن انگشت باعث مشکلات روانی در کودک میشود؟
خیر، مکیدن انگشت شست به خودی خود باعث مشکلات روانی نمیشود. معمولاً یک مکانیسم آرامش طبیعی است.