چگونه کودک را تشویق کنیم؟ راهکارهایی برای تشویق کودکان

تشویق بدین معناست که شما از کار، فعالیت و یا سخنان کودک خود تعریف و تمجید نمایید. این تشویق عموما در قابل کلمات یا جملات خواهد بود، به عنوان مثال جملاتی نظیر، “کارت عالیه، علی”، “آفرین، سارا” یا “کار خیلی خوبی انجام دادی.”

تشویق کودکان

تشویق اعتماد به نفس و احساس خود را در فرزند شما پرورش می­دهد. شما می­توانید با استفاده از تشویق به فرزند خود نشان دهید که چگونه در مورد خودش مثبت فکر و متعاقبا صحبت کند. شما به فرزندتان کمک خواهید کرد تا زمان­هایی را که کار درستی انجام داده یا خوب عمل کرده­اند را شناسایی و نسبت به خود حس خوبی داشته باشند. کودکان در سنین مختلف را می­توان در مورد چیزها و موضوعات مختلفی تحسین کرد. شما ممکن است کودک بزرگ­تر خود را در صورتی که درخواست خود را به درستی مطرح کند، و کودک کوچک‌تر را به خاطر ترک به موقع پارک تشویق کنید. همچنین شما ممکن است یک نوجوان را به خاطر به خانه آمدن در زمان توافق شده یا شروع تکالیف بدون یادآوری تشویق کنید.

شیوه صحیح تشویق کردن کودکان

1. تشویق توصیفی:

تشویق توصیفی زمانی مورد استفاده قرار می­گیرد که به فرزندتان بگویید دقیقاً چه چیزی را از او انتظار دارید. به عنوان مثال، “من از روشی که همه­ی وسایل رو تو اتاق سر جای درستشون قرار می­دی خیلی لذن می­برم”.  این به کودک شما کمک می­کند تا بفهمد دقیقاً چه کاری را به درستی انجام داده است و در نتیجه قادر به تکرار آن خواهد بود. همچنین بسیار کارآمدتر و البته واقعی­تر از تمجیدهای کلی و عمومی مانند “تو پسر خوبی هستی” خواهد بود.

2. تشویق در مورد تلاش ­ها:

تشویق، تمجید از تلاش­ها است. به عنوان مثال، “شما به سختی روی تکالیف ریاضی خود کار کردید – آفرین”. ستایش تلاش­ها می­تواند انگیزه فرزند شما را تقویت نموده و او را به تلاش در آینده ترغیب نماید.

شما می­توانید از تشویق­ها پیش از انجام کار نیز استفاده کنید. به عنوان مثال می­توانید بگویید، «به من نشان بده که چقدر خوب می‌توانی اسباب‌بازی‌هایت را مرتب کنی» یا «می‌دانم که به خاطر امتحان نگران هستی، اما تو خیلی خوب درس خوانده‌ای؛ پس مهم نیست که چگونه به نظر می­رسد، تو تمام تلاش خود را کرده ای.

تاثیرات مثبت تشویق کودکان

برخی از کودکان، به ویژه آنهایی که اعتماد به نفس کمتری نسبت به دیگران دارند، بیشتر از دیگران نیازمند تشویق هستند. زمانی که تشویق متمرکز بر تلاش­های کودک باشد، کودکان به احتمال بالاتری تلاش­هایشان را ارزشمند تلقی نموده و آنها را ارج می­نهد. همچنین در صورت ارائه تشویق مناسب، کودکان به احتمال بالاتری در هنگام مواجهه با چالش­ها به تلاش و مداومت خود ادامه می­دهند.

پاداش نتیجه رفتار مثبت کودک است. پاداش راه دیگری برای «آفرین» گفتن پس از آن است که فرزندتان کار خوبی انجام داده یا رفتار مثبتی داشته است. پاداش می­تواند شامل یک هدیه، یک سوپرایز، زمان بازی با شما، یک فعالیت خانوادگی خاص یا یک امتیاز اضافی باشد. به عنوان مثال، به عنوان پاداشی برای مرتب نگه داشتن اتاقش، ممکن است به فرزندتان این امکان را بدهید تا منوی شام یا نوع بازی را انتخاب کند.

کاربرد تشویق و پاداش برای تغییر رفتار کودکان

کودکان به احتمال بالاتری رفتاری را که با تشویق و پاداش همراه باشد تکرار خواهند کرد. این بدان معناست که شما می­توانید از تحسین و تشویق برای تربیت کودک و تغییر رفتارهای چالش برانگیز و جایگزینی آن با رفتارهای مثبت و کارآمد استفاده کنید. اگر فرزند شما به شیوه­های چالش برانگیزی رفتار می­کند، اولین قدم این است که رفتار مثبتی را که می­خواهید تشویق کنید، شناسایی نمایید. به عنوان مثال، اگر کودک شما اسباب ­بازی­ های بچه ­های دیگر را به زور از آنها می­گیرد، شما بایستی رعایت نوبت و مالکیت را در فرزند خود تشویق نمایید.

گام بعدی این است که مراقب رفتار مثبت و تشویق آن باشید – به عنوان مثال، مواقعی را در نظر بگیرید که فرزندتان نوبت را رعایت می­کند. وقتی این رفتار را در کودک خود مشاهده کردید، فوراً توجه فرزندتان را جلب کرده با حرف زدن با کودک به او بگویید دقیقاً چه رفتاری را تشویق و تقویت می­نماید (رفتار او را به صورت مثبت توصیف نمایید). به عنوان مثال، “نور، من لذت بردم از اینکه تو برای گرفتن اسباب بازی منتظر نوبت موندی.” آفرین.

در ابتدا، هر بار که رفتار مثبت را مشاهده کردید، می­توانید کودک خود را بلافاصله تحسین کنید. اما زمانی که فراوانی و تکرار رفتار بالاتر رفت، می­توانید کمتر آن را تحسین یا تشویق کنید. این کار می­تواند به شما این فرصت را بدهد که فرزندتان را به خاطر سایر رفتارهای مثبت تحسین نموده و تمرکز خود را به موقعیت­های دیگر نیز گسترش دهید.

پاداش‌ها می‌توانند موجب بهبود و تقویت کارآمدی تحسین و تشویق شوند. بنابراین وقتی رفتار فرزندتان را تحسین یا تشویق می­کنید و سپس به آن پاداش می­دهید، احتمال تکرار این رفتار بیشتر خواهد بود. اما بهتر است از جوایزی مانند هدیه یا غافل­گیری بیش از حد نیز استفاده نکنید. در صورتی که نیاز به استفاده بالایی از آنها دارید، ممکن است بدین معنا باشد که آن رفتار یا فعالیت هنوز برای فرزند شما سخت و دشوار است. یا ممکن است لازم باشد به راهبردهای دیگری برای تشویق رفتار مثبت در کودکان یا نوجوانان فکر نمایید. دادن پاداش های متناسب با عملکرد کودک میتواند تاثیر مثبت در سلامت روان کودک داشته باشد

نکاتی برای استفاده از تحسین، تشویق و پاداش:

آموزش زمان های درست به کودکان:

به فرزندتان کمک کنید تا زمان ­هایی را که درست عمل کرده است را تشخیص داده و با این کار رفتار مثبت او را تشویق نمایید. به این نکته که ما باید چه رفتار و عملی را تحسین، تشویق و پاداش دهیم توجه داشته باشید، .

به دنبال تغییرات و موفقیت­ های کوچک باشید:

به جای اینکه منتظر بمانید تا فرزندتان کار بزرگی را به خوبی انجام دهد، هر تلاش یا پیشرفت هر چند کوچکی را تحسین نمایید.

فرزندتان را به خاطر نقاط قوتش تحسین کنید:

او را تشویق کنید که نسبت به علایق خود ماجراجو و انگیزه­مند باشد. این به کودک شما کمک می­کند تا احساس غرور و اعتماد به نفس خود را تقویت نماید.

زمان ارائه تحسین، تشویق و پاداش:

سعی کنید کودکتان را خیلی بیشتر از اینکه تصحیح می­کنید، تحسین کنید.
وقتی نسبت به رفتار فرزندتان احساس خوبی دارید، این را حتما به او بگویید. مطمئن شوید که به طور روزانه و در مقابل رفتارهای مثبت از فرزندتان تمجید و تشویق می­کنید.

فرزندتان را با پاداش در مقابل رفتار مثبت غافلگیر کنید:

به عنوان مثال، “ممنون که اسباب بازی­ها را مرتب کردی – حالا بیای تا برای گرفتن جشن برای این دستاورد با هم به پارک برویم”.

نحوه تحسین، تشویق و پاداش:

عمدتا از روش­های غیرکلامی برای تحسین یا تشویق فرزندتان استفاده نمایید. کف زدن، لبخند زدن یا بزن قدش می­توانند از جمله روش­های قدرتمندی باشند تا به فرزندتان نشان دهید که تحت تاثیر رفتار یا تلاش­های او قرار گرفته­اید.

سعی کنید تمجید و تشویق خود را متناسب با رفتار کودک انجام دهید :

صمیمانه و مشتاقانه، اما نه بیش از حد، تا شبیه به رفتار اغراق­آمیزی شود. بچه­ ها می­فهمند که چه زمانی تحسین شما واقعی و چه زمانی غیرواقعی است.

سعی کنید روش­های فوق را با یکدیگر ترکیب کنید. زمانی که فرزندتان هر بار رفتار، انتظار پاداش یکسانی را نداشته باشد، پاداش‌ها نتیجه بهتری خواهند داشت.

از تمجید و پاداش­ها متناسب با سن کودک استفاده کنید:

به عنوان مثال، نوجوانان ممکن است تشویق­های غیرکلامی یا خیلی کلی را دوست نداشته باشند، در حالی که کودکان نوپا ممکن است تشویق­های کلی­تر یا حتی غیرکلامی را بیشتر دوست داشته باشند.