نحوه برخورد با بد دهنی در کودکان

کودکان سنین مدرسه و نوجوانان در دوران پیش از نوجوانی، معمولاً برای ابراز احساسات منفی و ناخوشایند خود بد دهنی می‌کنند. این رفتار عموما پاسخ به تجربه­ی چیزی دردناک، ناراحت کننده یا ناامید کننده است. قبلا در نوشته هایی در مورد برخورد با دروغگویی در کودکان، پرخاشگری در کودکان و لجبازی در کودکان صحبت کرده ایم.

کودکان همچنین ممکن است به دلیل ایجاد احساس ارزشمندی، پذیرفته شدن در گروه همسالان، یا بانمک بودن و اضافه کردن هیجان و جذابیت به صحبت‌هایشان، از فحاشی و کلمات نامناسب استفاده می­کنند. همچنین کودکان ممکن است این کار را از والدین یا سایر اطرافیان خود تقلید نمایند. بعضی کودکان نیز به دلیل مواجهه با واکنش شدید والدین خود از کلمات نامناسب و فحاشی استفاده می­کنند.

بایستی بدانید که آیا کودک شما معنای فحش­ های مورد استفاده را درک کرده است یا خیر. سپس بایستی در جریان باشید که آنها از این کار برای چه هدفی استفاده می­کنند. کودک شما ممکن است به دلایل زیر از کلمات نامناسب استفاده کند:

• فحش دادن برای گرفتن عکس العمل
• فحش دادن برای پذیرش اجتماعی
• فحش دادن از روی عصبانیت و ناامیدی

در صورتی که علت فحاشی فرزندتان را بیابید، به بهترین نحو نیز به رفتار او پاسخ خواهید داد. معمولاً بهترین ایده درمورد کودکان سنین مدرسه و نوجوانان صحبت کردن درباره­ی رفتار مورد نظر و کلمات مورد استفاده آنها است.

• فحش دادن برای گرفتن عکس العمل

واکنش شما بر کاربرد مجدد فحش توسط فرزندتان تأثیر می­گذارد. به عنوان مثال، اگر شما به این کار او بخندید یا به شدت واکنش نشان دهید، ممکن است فرزندتان از توجه شما لذت برده و احتمال اینکه دوباره کار خود را تکرار کند، افزایش می­یابد. آرام بمانید و با آرامش و به طور روشن برای او توضیح دهید که کلمه­ای که به کار برده است اصلا صحیح و مناسب نیست. همچنین می­توانید توضیح دهید که این کلمه ممکن است به احساسات دیگران نیز آسیب برساند و آنها را آزار دهد. این کار به متوقف نمودن فرآیند فحاشی در آینده نیز کمک زیادی خواهد کرد.

• فحش دادن برای پذیرش اجتماعی

در صورتی که بر این باورید که فرزندتان از فحاشی به عنوان ابزاری برای ورود به گروه همسالان و پذیرفته شدن توسط آنها استفاده می­کند، درباره این موضوع با او صحبت کنید. می­توانید مسیرها و روش­های دیگری را برای پذیرفته شدن به کودک خود پیشنهاد کنید. به عنوان مثال، می­توانید به او چنین بگویید که ممکن است یک عبارت «باحال» دیگری وجود داشته باشد که بتوانی در کنار دوستان از آن استفاده کنید.

به کودکان خود این آگاهی را بدهیم که در گروه­های متفاوت زبان­های متفاوتی نیز به کار می­رود- اما برخی از کلمات هرگز قابل قبول نیستند. انتظار اینکه نوجوانان و کودکان بزرگ­تر در کنار گروه دوستان به هیچ عنوان از کلمات نامناسب استفاده نکنند، ممکن است خیلی واقع­بینانه نباشد، اما ممکن است بتوانید به آنها کمک کنید تا کلمات بهتری را جایگزین نموده یا آنها را به موقعیت­های دیگر تعمیم ندهند.

• فحش دادن از روی عصبانیت و ناامیدی

اگر کودک­تان به دلیل تجربه­ی خشم یا ناامیدی به فحش دادن متوسل شده است، می‌توانید به او کمک کنید تا احساساتش را نام‌گذاری کند – مثلاً «می­بینم که واقعاً عصبانی هستی». کودک شما بایستی آگاه باشد که تمام تجربیات واقعی و ناگزیر هستند، اما چگونگی مواجهه و عبور کردن از آنها بایستی درست و سنجیده باشد.

گاهی اوقات نیز لازم است به عنوان والد و را برای عبور از این هیجانات شدید یاری نمایید. سپس می­توانید از آموزش روش­های دیگری برای مدیریت احساسات شدید مانند شمردن تا ۱۰، تنفس عمیق یا صحبت در مورد احساسات ناخوشایند به کودک خود استفاده کنید.

همچنین می توانید فرزندتان را تشویق کنید که از کلمات دیگری که توهین آمیز یا نامناسب نیستند نیز استفاده کند. برای مثال، می‌توانید همراه با رزندتان کلمات جایگزین را جست و جو کرده و استفاده نمایید.

اگر بر این تصمیم هستید که زبان ادب را به صورت پایدار در کودک خود ایجاد نمایید، پس بهتر است خود و اعضای خانواده را به کاربرد آن ترغیب نموده و الگوی مناسبی برای کودک باشید.  درست است که هنگامی که بیرون از خانه هستید نمی‌توانید جلوی فحش دادن اطرافیانتان را بگیرید، اما می‌توانید به فرزندتان کمک کنید تا چیزهایی را که در خانواده‌تان قابل قبول است بیاموزد و نه سایر رفتارهای غیر قابل قبول را.

قوانین مناسبی را برای رفتار و کلام وضع کرده، در اجرای آنها انعطاف کافی را به خرج داده و کودک خود را به رعایت آنها ترغیب و تشویق نمایید. و در مواردی که قوانین زیر پا گذاشته می­شوند برای مثال، بگویید، “لطفاً از یک کلمه محترمانه­تر استفاده کنید” یا “به یاد داشته باشید، این کلمه­ای نیست که ما در خانه و میان اعضاء خانواده خود استفاده می­کنیم”.

در ادامه به طرح ایده­های بیشتری برای تشویق صحبت کردن مودبانه و کاهش دشنام در خانواده خواهیم پرداخت:

• به کودک خود توضیح دهید که برخی از کلماتی که در خانه قابل قبول هستند ممکن است در مدرسه (یا خانه بازی یا خانه­ی کودکان دیگر و دوستان آنها) قابل قبول نباشند. مکان­های مختلف قوانین متفاوتی دارند.
• به کلمات دیگری فکر کنید! به کودک خود کلمات جایگزین ارائه کنید. گاهی کودکان به دلیل برخورداری از خزانه واژگانی محدود به فحاشی متوسل می­شوند. به عنوان مثال، به جای فحش دادن، می توانید چیزی شبیه این بگویید: “من واقعاً احساس ناامیدی یا عصبانیت می­کنم”. به این ترتیب روش­های بهتری برای ابراز احساسات را الگودهی می­کنید. اگر فرزندتان فحش دادن شما را شنیده است، توضیح اینکه چرا در آنموقعیت خاص از فحش استفاده کردید نیز می‌تواند کمک کننده باشد.
• زمانی که متوجه شدید فرزندتان در جریان خشم، عصبانیت یا ناامیدی رفتار مناسب­تری را انتخاب کرد، او را تحسین کنید. به عنوان مثال، اگر فرزندتان به شما می‌گوید که یکی از دوستانش برای اذیت کردن او از کلمات زننده و ناسزا استفاده می‌کند، او را به خاطر دور شدن از موقعیت و عدم استفاده از آن کلمات تحسین و تشویق کنید.
• مراقب محتوای بازی، کارتون یا اپلیکیشن­های مورد استفاده فرزندتان باشید.